برسی روابط عاطفی در سال کنکور [0 تا 100 آسیب ها + راهکار]
روابط عاطفی در سال کنکور مانند آن است که بخواهید پیچیدهترین عواطف انسانی را در حساسترین روزهای زندگی تجربه کنید. ماجرا از این چالشیتر نمیشود! حتی صحبت از روابط کنکور برای والدین دشوار است و میتواند به تنشهای شدید روحی در دانشآموزان تبدیل شود. اما از واقعیت نمیتوان فرار کرد و تجربه نشان داده است که روابط عاطفی در سال کنکور تشدید میشود.
بدون تردید سال منتهی به کنکور حساسترین دوره زندگی هر کسی است و درست در همین ایام دوران گذار از نوجوانی تا جوانی رخ داده است و همان دانشآموز سختکوش مدرسه در دنیایی دیگر جوانی پرشور و پر از احساسات جدید و هیجانی است.
از طرفی همین جوان، تجربه لازم برای مدیریت احساسات خود را ندارد. کافی است او را در میان هزارتوی احساسات تازه متولد شده رها کنیم تا در برهه حساس سال کنکور با شرایطی غیر قابل کنترل روبرو شویم. در این مقاله از گروه یاوران دانش قصد داریم تا ماجرای عاشقی در کنکور را بررسی کرده و به جای فرار از واقعیت برای مدیریت این احساسات دست به کار شویم.
چرا روابط عاطفی یا عاشقی در سال کنکور تشدید میشود؟
همه دانشآموزان شبیه به یکدیگر نیستند، اما به هر حال همه آنها احساساتی کم و بیش یکسان را تجربه میکنند. بنابراین همیشه این احتمال وجود دارد که دانشآموز به ظاهر چشم و گوش بسته سر در کتاب ما، این سالِ حساس زندگی خود را با حال و هوایی دیگر سپری کند. تجربه نشان داده است که روابط کنکوری تشدید میشود. اما دلیل آن چیست؟
1- استقلالطلبی و تأثیر آن در روابط کنکور
اولین دلیل تشدید روابط کنکور عبور از دوره نوجوانی به دوره جوانی است. ویژگی دوره جوانی نیز تمایل به استقلال طلبی است. در سالهای جوانی هر کسی به ایجاد یک ساختار زندگی مستقل فکر میکند و قطعاً برای رسیدن به این استقلال تلاش خواهد کرد. اولین پله استقلال نیز جدایی از خانواده است.
در چنین شرایطی همه جوانان به دنبال ایجاد شخصیتی مستقل هستند و علاقه دارند تا سبک زندگی متفاوت و البته خاصی از والدین خود را اثبات کنند. این جوانان در آغاز یک جامعه فردی برای خودشان هستند.
استقلال طلبی در جوانان آرام آرام آنها را به سمت ایجاد فضایی جدید و مستقل از والدین حتی در محیط خانه و زندگی مشترک با آنها سوق میدهد. اما جوانان در این محیط مستقل به یک نفر همراه نیاز دارند. فردی که با دنیای جدید و احساسات جوانی او همسو باشد. به این ترتیب زمینه شکلگیری احساسات عاطفی فراهم است.
2- نگاه مبهم از آینده و تأثیر آن در روابط کنکور
هر کسی در سال کنکور به آینده خود فکر میکند. آیندهای که گویا تمام و کمال به موفقیت او در کنکور گره خورده است. اما آیا تضمینی برای موفقیت وجود دارد؟ همین نکته کافی است تا دانشآموزان با آیندهای کاملاً مبهم روبهرو باشند. آیندهای که به هیچ حالت نگرش شفافی از آن ندارند و گویا در حالتی معلق گونه و کاملاً مبهم قرار میگیرند.
این جوان کم تجربه نمیتواند در مورد شرایط تحصیلی خود در آینده، شغل خود و یا سطح درآمد خود نظری داشته باشد. تقریباً نمیتواند هیچ دیدگاه شفافی از آینده زندگی خود را متصور شود. اما قرار است تا در همین سال کنکور برای آینده روشن زندگی خود تلاش کند.
همه شرایط حالتی معلق گونه را میآفریند. حالتی که زمینهساز روابط عاطفی در کنکور است. زیرا دانشآموزان در این حس معلق گونه به دنبال فردی هستند که با او همدردی کند.
3- فشار روانی کنکور و تشدید روابط عاطفی
فشار روحی و روانی بر دانشآموزان در سال کنکور بسیار زیاد است. آنها با برنامهای فشرده از مطالعه زیاد درسهای گوناگون روبرو هستند و فشار کاری، روحی و روانی سنگینی را تجربه میکنند. از نتایج کنکور میترسند و استرس و حتی اضطراب شدیدی را سپری میکنند.
همین فشار روحی و روانی و بار سنگین مطالعه کنکوری کافی است تا دانشآموز داستان ما به دنبال یک همراه و همدل باشد تا در کنار او تخلیه روحی شود. کافی است با یک نفر که پتانسیل تخلیه روحی و روانی را داشته باشد و حس همدلی را القا نماید، آشنا شود تا خیلی زود وارد دنیای جدید و غریب روابط عاشقی کنکوری گردد.
دانشآموز زیر فشار سنگین روزهای سخت کنکوری به دنبال راه فراری است تا به کسی پناه ببرد که پذیرای احساسات و عواطف او شده و از این طریق خودش را از فشار سنگین کنکور برهاند.
- بخوانید
4- محدودیتها و تأثیر آن در شکلگیری روابط کنکور
ممنوعیت و یا محدودیت، عامل تأثیرگذار در شکلگیری روابط کنکور است. دانشآموزان در سال منتهی به کنکور با انواع ممنوعیتها و محدودیتها روبرو میشوند. ممنوعیتهایی که از طرف خانواده، معلم، مدرسه و… القا شده است. این ممنوعیت لزوماً اجبار برای انجام یا عدم انجام کاری خاص نیست، بلکه القای تفکرات محدود کننده است.
بارها شنیدهایم که والدین، معلمها، آشنایان از جملات مانند «تو باید فقط درس بخونی» ، «تو باید فقط بر روی کنکور متمرکز بشی» ، «فقط به قبولی فکر کن» ، «دوستانت رو بذار کنار و فقط درس بخون» و… بارها و بارها استفاده میکنند.
اگر چه تمامی این جملات و تأکیدها از سر دلسوزی هستند، اما در تمامی آنها نوعی ممنوعیت و یا محدودیت وجود دارد. آیا شنیدهاید که آدمی از هر چه منع شود، بیشتر به سمت آن گرایش پیدا میکند؟ ممکن است دانشآموزان به سمت روابط عاطفی در تقابل با این محدودیتها گرایش پیدا کنند.
نقش والدین در عواطف دانشآموز کنکوری
آنچه مسلم است، روابط کنکور شدت میگیرد و در همین مقاله از حداقل ۴ علت آن صحبت کردیم. اما نکته کلیدی دلیل پناه بردن دانشآموزان در این چالشهای روحی و روانی است. مثلاً چرا دانشآموز با وجود آنکه میداند در برهه حساسی از زندگی خود قرار دارد، به شدت گرفتن این روابط عاطفی دامن میزند؟
از نظر عاطفی دانشآموز به ظاهر جوان پیشدانشگاهی شباهت خیلی زیادی به کودک پیشدبستانی دارد. قطعاً از احساس و دلنگرانی کودکان پیشدبستانی در روز اول جدایی از خانه و والدین آگاه هستید. احساسات کودکان در آن ایام نسبت به خانواده و خصوصاً پدر و مادر خیلی شدید است و حس وابستگی عمیقتری دارند. دانشآموز پیشدانشگاهی نیز تقریباً چنین حسی دارد.
زمانی که قرار است تا از دنیای مدرسه پا در دنیای واقعیتر و بسیار بزرگتر و البته جدیتر دانشگاه، کار و زندگی بگذارد. در چنین شرایطی حس کاملاً نگرانی نسبت به محیط جدید و آینده خود دارد. نگرانی که عواطف و احساسات او را رقیقتر میکند. تا جاییکه بیش از پیش به همراهی والدین خود نیاز دارد.
نیاز به همراهی والدین در سال کنکور
جالب است بدانید که تقریباً تمام دانشآموزان در سال منتهی به کنکور از همراهی والدین خود استقبال میکنند. احساساتی که تا حدودی برای والدین آنها گیج کننده است. به عنوان مثال دانشآموزان در سالهای تحصیلی دوره متوسطه مانند سال دهم چندان علاقهای به همراهی والدین خود ندارند. به این ترتیب ممکن است از همراهی والدین تا مدرسه ناراحت شوند.
اما همین دانشآموز در سال پیش دانشگاهی از همراهی والدین تا مدرسه و یا پانسیون مطالعاتی استقبال میکند. حالا اگر والدین در همان حالوهوای چند سال پیش باقی بمانند و مثلاً با دانشآموز خود همراهی نکنند، ممکن است با چالشهای عاطفی در او روبرو شوند.
زیرا درست در همین سال منتهی به کنکور دانشآموزان مانند کودکان پیشدبستانی توجه بیشتر والدین را مطالبه میکنند. اما اگر در این مطالبه شکست بخورند و همراهی والدین ناچیز باشد، ممکن است به سمت روابط و عاشقی در کنکور کشیده شوند.
تشدید احساسات در سال کنکور
دانشآموزان در سال منتهی به کنکور به شدت احساسی میشوند. این احساسات آنها آنقدر غنی و پررنگ است که از همراهی با دوستان، معلمین و خواهر یا برادر و البته والدین استقبال میکنند. اما ممکن است چندان در بند دوستان قدیمی و یا افراد حاضر در خانواده نباشند و به سمت افراد جدید تمایل پیدا کنند. اکثر دانشآموزان در سال کنکور از ارتباط با افراد جدید برای تخلیه احساس و سبک شدن بار روانی استقبال میکنند. از طرفی علاقه دارند تا این روابط جدید آنها تا حدودی پنهانی و رازآلود باقی بماند. خیلی زود روابط کنکور پنهانی تبدیل به هیجانی جذاب برای آنها شده و زمینهساز شکلگیری عاشقی در کنکور است.
آیا روابط کنکوری مخرب است؟
از والدین تا معلمین و مسئولین مدرسه و مشاور نسبت به شرایط روحی و احساسات و در کل وضعیت درسی دانشآموزان در سال منتهی به کنکور مسئول هستند و قاعدتاً وظیفه خود میدانند که دانشآموزان را در مسیر درست قرار دهند. اما قرار نیست تا احساسات غنی دوره جوانی دانشآموزان را چکش وار سرکوب کنند.
والدین تا معلمین و مشاورین باید بدانند که این احساسات طبیعی است و حتی وجود چنین احساساتی خوب و سازنده است. به شرط آنکه مدل صحیح آن برای دانشآموز تدوین شده و آموزش داده شود تا ارتباطات او تأثیر منفی در رشد و پیشرفت او نداشته باشد.
وجود روابط کنکوری سودمند است؛ به شرط آنکه هدفمند بوده و مدیریت شود. به این ترتیب حتی میتواند زمینه آرامش روانی و رشد هر چه بیشتر دانشآموز در سال منتهی به کنکور شود. اما منظور از مدیریت و مدل صحیح روابط کنکوری چیست؟ چگونه میتوانیم این روابط را در حد و اندازه درست و مفید برای احساسات و روحیات دانش آموزان مدیریت کنیم؟
چگونه روابط کنکوری را مدیریت کنیم؟
سرکوب روابط کنکوری چیزی جز طغیان و یا اضطراب و افسردگی در دانشآموزان به همراه ندارد. آزادی و رها شدن در مقابل این حجم غنی از احساسات نیز خطرناک است و ممکن است زمینهساز چالشهایی به مراتب پیچیدهتر از احساسات کنکوری شود.
از دانشآموز تا والدین در مقابل احساسات غنی روابط کنکور وظایفی دارند. از طرفی با در نظر گرفتن برخی نکات حتی میتوانیم زمینه شکلگیری این روابط را مهار کرده و تمرکز دانشآموز را به سمت دیگری سوق دهیم.
وظایف دانش آموز در رابطه عاشقانه در کنکور
1- هدفگذاری دانشآموزان
دانشآموزانی که هدفی برای کنکور ندارند، کاملاً در مقابل موج احساسات عاطفی بیدفاع هستند. همه دانشآموزان در سال کنکور زیر فشار روحی و روانی سنگین قرار دارند و در این میان داوطلبین هدفمند با سپر قدرتمند اهداف خود از کنار این فشار سنگین روحی عبور میکنند.
وقتی هدف داشته باشید، ناخودآگاه متمرکز هستید و به این سادگی اجازه نمیدهید تا چیزی تمرکز شما را مختل سازد.
منظور از هدفمندی در دانشآموزان ترسیم یک مسیر کاملاً شفاف، واضح و آگاهانه است. دانشآموز باید هدفگذاری خود را با والدین و مشاورین در میان بگذارد. دانشآموز هدفمند کاملاً واضح میداند که چه چیزی را از کنکور پیش رو میخواهد و خواستهها و اهداف خود را بیپرده و شفاف و با والدین در میان میگذارد.
2- برنامهریزی
منظور از برنامهریزی توجه به تمامی جزئیات در هر روز است. به این ترتیب از ساعات خواب تا ساعت تغذیه، استراحت و تمام ساعات درس خواندن در یک برنامه کاملاً دقیق گنجانده شده است. حالا میتواند در این برنامه کاملاً منظم برای ارتباط با دوست صمیمی خود وقت کافی در نظر بگیرد.
این موضوع بسیار مهم است که در برنامهی تنظیمی وقتی مجزا برای روابط در نظر گرفته شود تا برای این رابطه ارزش قائل شویم و این روابط میتواند هم به شکل روزانه به صورت تماس و هفتگی به صورت دیدارهای حضوری تنظیم شود و بسیار به کنترل دیگر برنامهها کمک میکند.
3- شفافسازی روابط
دانشآموزان نباید هیچ ماجرای پنهانی و مرموز داشته باشند. پنهانسازی روابط با جنس مخالف خود جز ایجاد حس شک و نگرانی در والدین دستاورد دیگری ندارد. برای پرهیز از تنش باید خانواده و مشاور را در جریان روابط احساسی خود قرار بدهید.
مثلاً ممکن است از هم صحبتی با یک دوست جدید احساس آرامش دارید و بهتر است بدون دغدغه این حس عاطفی به دوستی جدید را با خانواده در میان بگذارید.
وظایف والدین در رابطه عاشقانه در کنکور
1- برخورد احساسی نداشته باشند
خانواده داوطلب تأثیری عمیق در بهبود و مدیریت روابط عاطفی در سال کنکور دارند. آنها نباید برخوردی احساسی داشته باشند. لزوماً عاشقی در کنکور یک رفتار خارج از عرف و ناهنجار نیست. نیازی نیست تا با چنین احساساتی مخالفت کنند و یا سعی در سرکوب آن داشته باشند.
2- با فرزند خود همراهی کنند
در گام بعدی لازم است تا همراه فرزند خود باشند و این جریان روابط کنکور را درک کنند. در این همراهی به مدیریت روابط احساسی فرزند خود کمک کنند و در زمانبندی برنامههای درسی و توجه به روابط احساسی در کنار او باشند.
3- از مشاور کمک بگیرید
تقریباً تمامی والدین در مقابل روابط عاطفی فرزند خود آنهم در سال کنکور دستپاچه هستند و ممکن است رفتارهایی غیر حرفهای و مخرب نشان دهند. هر نوع رفتار دستپاچه، احساسی و بیبرنامه والدین تأثیر عمیق در رفتارها، روحیه و نظم درسی دانشآموز دارد. در چنین شرایطی کمک گرفتن از یک مشاور آگاه سودمند است.
- بخوانید
پراکندگی ذهنی چیست؟ چه ارتباطی با روابط عاطفی دارد؟
دانشآموزان زمانی که در روابط عاطفی قرار گرفته و دنیای غریب عاشقی در کنکور را تجربه میکنند، به طور شدید دچار پراکندگی ذهن میشوند. نشانههای پراکندگی ذهنی چندان پیچیده نیست.
چنین دانشآموزانی به خوبی درس نمیخوانند، نظم درستی در مطالعه خود ندارند، به خوبی و در تایم مناسب نمیخوابند و در کل همه جریان زندگی کنکوری آنها به هم ریخته است. تا جاییکه به آدمی آشفته احوال و کاملاً بینظم شبیه است تا به یک دانشآموز هدفمند کنکوری.
پراکندگی ذهنی حالت خطرناکی است که تمامی ابعاد فکری و برنامه درسی دانشآموز را تحت تأثیر قرار داده و باعث میشود تا او توان انجام هیچ کاری را نداشته باشد. چنین دانشآموزی به کمک والدین خود نیاز دارد.
چگونه به دانشآموز با پراکندگی ذهنی از روابط عاطفی کمک کنیم؟
بدون تردید باید به دانشآموز درگیر پراکندگی ذهنی ناشی از روابط کنکور کمک کنیم. اما این کمکرسانی باید آگاهانه باشد. در کل پراکندگی ذهنی در دانش آموزان به دو شکل ظاهر میشود:
دانش آموزانی که روابط عاطفی واقعی در آنها شکل گرفته است
اولین چیزی که باید در مورد این دانش آموزان بدانید آن است که روابط او مهمترین دغدغه ذهنی او است. اگر پای صحبت بیپرده همین دانشآموز بنشینید و از او بخواهید تا اولویتهایش را بازگو کند، قطعاً در اولین گزینه بر روی روابط عاطفی خود دست میگذارد و صحبت با دوست خود را مهمتر از هر جریان دیگری میداند.
به دانشآموز خود کمک کنید تا بتواند وقت مناسب توجه و گفتگو با دوست صمیمی خود را پیدا کند.
کافی است با او همصحبت شده و خواسته او از مقدار توجه به روابط احساسی را جویا شوید. مثلاً ممکن است به یک یا دو ساعت صحبت و حتی وقت گذراندن با دوست صمیمی خود نیاز دارد. در این صورت میتوانیم تایم مناسب این وقت گذراندن را در برنامه روزانه مطالعه دستی او بگنجانیم.
مثلاً میتوانیم اجازه دهیم که برای مدتی در حد نیم ساعت تا یک ساعت در روز از طریق شبکههای مجازی و یا ارتباط تلفنی و حتی ملاقاتی خودمانی با دوست صمیمی خود گفتگو کند.
این توجه برای کاهش تشویش و نگرانی دانشآموز تأثیرگذار است. زیرا حالا میداند که روابط دوستانه خود را همچنان در اختیار دارد و میتواند بار عاطفی هر روز را با دوست صمیمی خود در میان گذاشته و جریانی بر علیه روابط او وجود ندارد.
دانش آموزانی که به برای شکل گیری روابط عاطفی رویا پردازی میکنند
در بسیاری از موارد دانشآموزان زمینه روحی ایجاد روابط صمیمی و دوستانه را دارند، اما هنوز فرد خاصی را برای تحقق این دوستی پیدا نکردهاند. حتی ممکن است برای ارتباط صمیمی و دوستانه به فردی خاص علاقه داشته باشند، اما زمینه ارتباط با آن فرد را ندارند.
این افراد بدون آنکه از کسی برای تخلیه بار عاطفی برخوردار باشند، دائماً برای تحقق چنین شرایطی رؤیاپردازی میکنند. مدیریت احساسات این افراد در سال کنکور سخت است. اولین اقدام ترغیب آنها به سمت دوستی و ایجاد روابط صمیمانه با دیگران است.
باید چنین دانشآموزانی را از قید این نوع رؤیاپردازی رها کنیم. بنابراین لازم است تا برنامههای درسی و مطالعه کنکوری را برای مدتی رها کرده و سعی در ایجاد روابط صمیمانه داشته باشیم
اما آیا همه رؤیاپردازیها و داشتن روابط صمیمانه با هر فردی امکانپذیر است؟ قاعدتاً اینطور نیست. در این صورت باید به دانشآموز کمک کنیم تا درک مناسبی از رؤیاهای محال و ناشدنی داشته باشد. وقتی دانشآموز بفهمد که رویاپردازی او غیر ممکن است، قاعدتاً با درک منطقیتر آن را رها کرده و پای درس و کتاب خود مینشیند.
توصیه نهایی والدین برای برخورد با عاشقی در کنکور
بروز احساسات عاطفی و در نهایت عاشقی در کنکور گناهی کبیره نیست و لزومی نیست تا والدین نگاه تعصبی به آن داشته باشند و فرزند خود را در محکمهای سخت و گناهآلود قضاوت کنند.
والدین باید بدانند که برخورد تعصبی با روابط کنکور زمینه ایجاد اختلالات شدید روحی است که باعث آسیبهای جدی دانشآموز در آن سال مهم کنکوری خواهد شد و در تمام مسیر زندگی همراه او باقی میماند که تبعات نگران کننده تنشهای فکری و روحی را به همراه دارد. به هر حال بهترین اقدام مراقبت و برنامهریزی است تا دانشآموز شما بدون دغدغه بار عاطفی مسیر کنکور خود را سپری کند.
اما به هر حال ممکن است به علت کمتوجهیها و عدم درک صحیح نیاز روحی دانشآموزان زمینه شکلگیری روابط عاطفی فراهم باشد و این احساسات پس از شکل گرفتن با نگاه تعصبی و سرکوب کننده از بین نمیروند و حتی به بحرانهای روحی تبدیل خواهند شد. بنابراین بهترین اقدام همراهی آگاهانه برای مدیریت چنین احساساتی است.