در سال دهم و یازدهم روزی چند ساعت درس بخوانیم؟
دانش آموزان سال دهمی و یازدهمی در آغاز دوره کنکوری خود هستند و کاملاً تحت تأثیر این ماجرا قرار میگیرند. خصوصاً در این سالهای اخیر که موضوع تأثیر سوابق تحصیلی مطرح است و معدل پایان سال جایگاه کنکوری پیدا کرده است، این دانش آموزان هرچه بیشتر در سبک زندگی کنکوری وارد میشوند. اما آیا لازم است که خیلی جدی و به مانند یک دانش آموز دوازدهمی درس بخوانند؟ مقدار ساعت مطالعه سال دهم و یازدهم در شرایط ایدهآل چگونه است؟
درس خواندن سال دهم و یازدهم باید جدی باشد، اما قرار نیست تا تمام ابعاد زندگی دانش آموز را تحت تأثیر قرار دهد. از طرفی دانش آموز سالهای پایه لازم است تا با الگوی درست مطالعه و یادگیری درس بخوانند. اگر دانش آموز سختکوش سال دهمی و یا یازدهمی هستید، در این مقاله از یاوران دانش همراه ما شوید. چون قرار است با توجه به تکنیک های مشاوره تحصلی استفاده کنیم و از روش اصولی درس خواندن سال یازدهم و دهم صحبت کنیم.
فرآیند یادگیری چگونه است؟
چالش دانش آموزان دهم و یازدهم در ساعات مطالعه روزانه نیست، بلکه در عدم مهارت یادگیری است. در واقع این دانش آموزان با همان تفکرات ساده سالهای ابتدایی تحصیل و درسهای غیرتخصصی وارد سالهای پایانی دبیرستان میشوند و همچنان به همان روشهای غیرتخصصی درس میخوانند و در یادگیری مشکل دارند.
اما برای یادگیری درسهای تخصصی باید روش مطالعه اصولی را در پیش بگیرند. به این ترتیب حتی با ساعت مطالعه کم به نتایج بهتری خواهند رسید. برای درس خواندن سال دهم و یازدهم اولین نکته شیوه مطالعه صحیح برای یادگیری عمیق مطالب درسی است. فرایند یادگیری را میتوانیم در ۳ مرحله قرار بدهیم.
- یادگیری در مدرسه
- مطالعه و خواندن مطلب درسی در خانه
- حل سوالات، شرکت در آزمون و به چالش کشیدن دانستهها
- بخوانید
اولین مرحله: یادگیری در مدرسه برای دروس پایه
اولین مرحله یادگیری از همان کلاس درس آغاز میشود. یعنی زمانیکه در کلاس مدرسه حاضر هستید و با انرژی به روش تدریس معلم خود توجه میکنید. در این مرحله هر اندازه معلم توانمندتر و روش درسی او بهتر و جامعتر باشد، قطعاً قدم اول فرآیند یادگیری را قویتر برمیدارید. البته حضور فعال و پرانرژی شما نیز الزامی است.
هر اندازه کلاس مدرسه را جدیتر بگیرید و در هنگام تدریس معلم اکتیوتر باشید، در این مرحله از یادگیری جلوتر هستید. اما در نهایت این مرحله شامل ۲۰ الی ۳۰ درصد یادگیری کامل مطالب درسی است. حالا هر اندازه از توجه شما در کلاس کاسته شود و معلم نیز از توانایی کافی برخوردار نباشد، حتی از همین 2۰ درصد هم کمتر بهرمند میشوید.
دومین مرحله : مطالعهی مطالب درسی در خانه
مرحله دوم یادگیری در خانه آغاز میشود. یعنی زمانیکه از مدرسه به خانه بازمیگردید و قرار است تا درسهای جدید مدرسه را مطالعه کنید. قاعدتاً مجددا به کتاب درسی و جزوه رجوع خواهید کرد و مطالعه مطالب گفته شده در کلاس را مرور میکنید. همچنین مثالهای کتاب یا جزوه و تمرینهای کتاب درسی را بررسی میکنید. در این مرحله با چالشهای زیادی روبرو هست و تازه ابعاد جدیدی از مطالب درسی را پیدا میکنید و احتمالا در فهم مثالها و حل تمرینهای کتاب به مشکل بخورید و باید اندکی فکر کنید.
در همین کلنجار رفتن است که مرحله دوم یادگیری را سپری خواهید کرد. گامی اساسی که تا ۶۰ درصد یادگیری کامل مفاهیم درسی را شامل میشود. حالا هر اندازه برای مطالعه مطالب درسی در خانه جدیتر باشید، قطعاً موفقیت بهتری برای طی شدن این ۶۰ درصد از یادگیری دارید.
سومین مرحله : حل سوالات، شرکت در آزمونها و به چالش کشیدن خودتان
با مطالعه مطالب درسی و حل مثالهای کتاب نهایتاً تا ۶۰ درصد یادگیری را سپری خواهید کرد. یادگیری عمیق تازه با به چالش کشیدن خودتان آغاز میشود. یعنی زمانیکه تصمیم میگیرید تا سوالات سخت، جدید، نکتهای و البته تفهیمی را حل کنید. در این میان شرکت در آزمونها و مواجه شدن با سبکهای متنوع طراحی سوال کاملاً تأثیرگذار است. هرچه بیشتر خودتان را به چالش بکشید و در جستوجوی سؤالات تفهیمیتر باشید، قطعاً گام پایانی یادگیری را محکمتر برمیدارید و تا 100 یادگیری مطالب پیش میروید.
اگر این ۳ مرحله یادگیری را به درستی سپری کنید، تازه از آمادگی کامل برای شرکت در آزمون تشریحی پایان سال برخوردار هستند. به این ترتیب برای یادگیری کامل باید در کلاس درس اکتیو و پر انرژی حاضر باشید و برای درس خواندن در خانه وقت بگذارید. همچنین لازم است تا خودتان را به چالش بکشید و از مواجه شدن با سؤالات سخت و تفهیمی فرار نکنید تا به مرحله خوبی از یادگیری برسید. در این صورت کسب نمره ۱۷ الی ۲۰ در امتحان نهایی پایان سال دور از دسترس نیست.
نقش معلم در فرآینده یادگیری
فرآیند یادگیری از معلم آغاز میشود و با تلاش دانش آموز ادامه پیدا میکند. اگرچه حضور معلم حرفهای در آغاز یادگیری عمیق ضروری است، اما همهی ماجرا نیست. معلمهای خوب فقط حلقهی اول یادگیری هستند.
نشستن پای تدریس بهترین معلمها نهایتاً برای ۳۰ درصدی یادگیری کامل تأثیرگذار است و باید ۷۰ درصد باقیمانده را خودتان سپری کنید. اگر دانش آموزی پای تدریس خوب معلم حرفهای بنشیند، اما در خانه درس نخواند، هرگز فرآیند یادگیری را به طور کامل سپری نمیکند و حتی ممکن است تأثیر منفی داشته باشد. زمانیکه در امتحان حاضر هستید و تازه متوجه میشوید که چیزی نمیدانید. معلمهای حرفهای راه را به شما نشان میدهند و برای طی شدن این راه باید به تنهایی در آن قدم بردارید و تا انتهای آن را سپری کنید. پس خیلی به مهارتهای معلم حرفهای خود دلخوش نباشید و درس خواندن سال دهم و یازدهم را جدی بگیرید.
- بخوانید
آغاز مهارتهای کنکوری
روش درس خواندن سال یازدهم اصلاً پیچیده نیست، اما برای آمادگی کنکور یک فاز مقدماتی است و هنوز مانده است تا به یک حرفهای تبدیل شوید. اگر دانش آموز سخت کوشی هستید و هر ۳ مرحله یادگیری را با برنامهریزی و کاملاً جدی سپری کردهاید، تازه در مرحله آمادگی شرکت برای امتحانات تشریحی هستید. اما هنوز برای تستزنی و رسیدن به شرایط کنکوری خیلی مانده است.
طی شدن مراحل یادگیری در درس خواندن سال دهم و یازدهم مانند آن است که برای آزمون گواهینامه شرکت کنید و در نهایت موفق به گواهینامه رانندگی شوید. در این صورت آیا یک حرفهای هستید و میتوانید در مسابقات رانندگی هم حاضر باشید؟ قطعاً این طور نیست، بلکه با دریافت گواهینامه تازه راندن خودرو را یاد گرفتهاید و حالا باید مهارتهای رانندگی حرفهای را یاد بگیرید. درس خواندن کنکوری نیز همین شکل است و پس از سپری شدن مراحل یادگیری در ابتدای مسیر حرفهای شدن قرار میگیرید و باید در تکاپوی مهارتهای درس خواندن سال دهم و یازدهم باشید.
رمز و راز مهارت در یادگیری
آیا یادگیری همان مهارت است؟ به عنوان مثال همهی شما اصول راه رفتن را از همان کودکی یاد گرفتهاید، اما آیا میتوانید به مانند یک دونده حرفهای در مسابقات شرکت کنید؟
خیلی ساده مهارت چیزی فراتر از یادگیری است. در واقع مهارت رشد همه جانبه است و به شرایطی گفته میشود که بدون هیچ چالش و نگرانی و در نهایت دقت و ظرافت کاری را انجام میدهید. شما تلاش میکنید تا روش حل یک سوال را یاد بگیرید. ولی زمانی مهارت دارید که انواع سبکهای طراحی سوال از همان موضوع را بدون چالش حل کرده و پاسخ دهید. بنابراین مهارت موضوعی فراتر از یادگیری است و در درس خواندن سال دهم و یازدهم باید به سطوح خوبی از مهارت برسید. اما این مهارت چگونه بدست میآید؟ قرار است که چگونه چشم بسته مسائل سخت درسی را حل کنید و از هیچ نوع سوالی نترسید؟
- بخوانید
تکرار و تمرین با اصول صحیح
کسب مهارت جز با تکرار و تمرین حاصل نمیشود. هرچه بیشتر مسئله حل کنید و با سوالات مختلف و سبکهای گوناگون طراحی سوال روبهرو شوید، به مهارت بالاتری دست پیدا میکنید. البته در این مسیر لازم است آگاهانه و البته اصولی تمرین کنید.
شناخت فنون و تکنیکهای درسی
با تمرین آنچه میدانید نهایتاً در یک سطح معین حرفهای میشوید. برای رسیدن به سطوح بالاتر باید به سراغ فنون و تکنیکهای جدید بروید و چیزهایی که نمیدانید را یاد بگیرید و تمرین کنید. هر اندازه در یادگیری مطالب جدید کوشا باشید و در ادامه این سطوح جدید را تمرین کنید، قطعاً دامنهی مهارت خود را افزایش میدهید. به عنوان مثال کافی است با نکتهای جدید و یا سبک طراحی سوال متفاوت روبهرو شوید. خب همین میتواند آغاز یادگیری تکنیکی جدید و تمرینهای بیشتر برای کسب مهارتی بالاتر باشد.
اهمیت درس خواندن دهم و یازدهمی ها برای کسب مهارت
مهارت هدف نهایی است و یادگیری بدون کسب مهارت راهکار مؤثری نیست. در واقع با یادگیری فقط مقدمهای از پاسخ دادن به سوالات را میدانید و اگر یک سوال به سبکی جدید و یا تکنیکی خاص طراحی شود، احتمالاً برای پاسخ به آن ناتوان باشید. از طرفی مهارت جز با تمرین و تکرار و تلاش برای مواجه شدن با شرایط چالشبرانگیز حاصل نمیشود.
مطالعه و درس خواندن در خانه هیچ جایگزینی ندارد. نشستن پای تدریس بهترین و حرفهایترین معلمها فقط ۳۰ درصد از یادگیری است و این درحالی است که باید ۷۰ درصد باقیمانده و پس از آن کسب مهارت را به تنهایی و با درس خواندن در خانه سپری کنید. برای همین است که باید پس از مدرسه در خانه درس بخوانید. اما درس خواندن سال دهم و یازدهم چگونه است؟ و در کل به چه مقدار ساعت مطالعه سال دهم و یازدهم نیاز دارید؟
- بخوانید
بهترین برنامهریزی مطالعه سال دهم و یازدهم
برنامهریزی درسی دانش آموزان دهم و یازدهم پس از مدرسه چندان پیچیده و سخت گیرانه نیست. اگر دانشآموز دهمی و یازدهمی هستید، باید پس از مدرسه در خانه درس بخوانید. اما نیازی نیست تا تمام وقت پای کتابها بنشینید و برنامهای بسیار جدی داشته باشید. بهترین برنامهریزی ۳ الی ۴ زنگ مطالعه پس از مدرسه است. مدت زمان هر زنگ نیز نهایتاً ۶۰ الی ۷۰ دقیقه باشد. اگر در اجرای این برنامه مشکل دارید، پیشنهاد میکنم پانسیون مطالعاتی یاوران دانش را مشاهده کنید و به صورت حضوری محیط پانسیون را برسی کنید.
شما ۵ روز در هفته به مدرسه میروید. پس باید برای حداقل ۱۵ و حداکثر ۲۰ ساعت مطالعه در طول روزهای عادی هفته برنامه ریزی کنید. در روزهای تعطیل آخر هفته نیز باید بین ۶ الی ۸ زنگ درس بخوانید و مدت زمان مطالعه هر زنگ بین ۶۰ الی ۷۰ دقیقه باشد. به این ترتیب قرار است تا درطول هفته از روزهای عادی تا روزهای تعطیل برای ۲۰ الی ۳۰ ساعت درس خواندن برنامهریزی کنید. این مقدار مطالعه مدت زمان متوسط و مفید برای کسب موفقیت در امتحانات تشریحی پایان سال است. اما نکته کلیدی روش درس خواندن سال دهم و یازدهم است.
روش درس خواندن در سالهای پایه
افزایش ساعت مطالعه سال دهم و یا یازدهم صرفاً به افزایش یادگیری و یا مهارت ختم نمیشود. بدون برنامهریزی و تهیه استراتژی حتی ساعتها مطالعه کارساز نیست. قاعدتاً به عنوان یک دانشآموز آگاه باید برای ۲۰ الی 30 ساعت مطالعه سال یازدهم برنامهریزی کنید. اما مهم است که در همین ساعتها استراتژی داشته باشید و بدانید که قرار است چه چیزهایی بخوانید و چطور فرآیند یادگیری را سپری کنید. برای مطالعه در خانه این کارها را انجام دهید:
- در اولین قدم تمرینها و تکلیفهای مدرسه را با دقت انجام دهید. هر نوع تکلیف تعیین شده از جانب معلم مهم است و آن را با دقت مطالعه کنید.
- کتابهای درسی و جزوات معلم مدرسه را با دقت مطالعه کنید. این مطالعه باید دقیق و درعینحال کامل باشد و به تمام مثالهای کتاب توجه کنید و تمرینها را با دقت پاسخ دهید.
- اگر زمانی باقیمانده است، میتوانید بر روی کارهای مهارت آموزی و تکنیکهای تستزنی نیز متمرکز شوید.
برنامهریزی اصولی با ساعات مطالعه منطقی
درس خواندن سال دهم و یازدهم در نهایت سادگی باید هدفمند و اصولی باشد. ماجرا خیلی ساده است و قرار است تا از مدرسه به خانه بیایید و در ۳ الی ۴ زنگ ۶۰ تا ۷۰ دقیقهای مطالعه کنید. اما برگ برنده شما در الگوی درس خواندن درست و اصولی است. نیازی نیست تا برای ساعتهای طولانی درس خواندن سختگیرانه برنامهریزی کنید. اگرچه تشویق به درس خواندن زیاد خوب است، اما باید الگوی هدفمند داشته باشد.
بدون برنامه برای ساعتهای طولانی درس خواندن باعث خستگی، فشار روحی و حتی عدم تمرکز در یادگیری عمیق میشود. اصولیترین کار تمرکز بر یادگیری با درس خواندن اصولی است که صرفاً نیازی به ساعتهای مطالعه طولانی ندارید. درس خواندن زیاد آنچنان که شما را خسته کند نه تنها سودمند نیست، بلکه تأثیر منفی در یادگیری میگذارد. در هر صورت لازم است تا بازده مطالعاتی خود را افزایش دهید. اما این بازده مطالعاتی چیست؟
اهمیت بازده مطالعاتی برای یادگیری عمیق
درس خواندن سال دهم و یازدهم زمانی سودمند است و به یادگیری عمیق میرسد که بازده مطالعاتی خوبی داشته باشید. منظور از بازده مطالعاتی انجام بهینه مطالعه در مدت زمان درس خواندن است. یعنی در هر ساعتی که درس میخوانید تا چه اندازه مفید هستید؟
درس خواندن طولانی با بازده مطالعاتی کم هیچ فایدهای ندارد و در یادگیری تأثیرگذار نیست. نیاز نیست تا برای ساعتهای طولانی درس خواندن بیوقفه متمرکز شوید. کافی است در تمام ساعت مطالعه سال دهم و یازدهم بازده مطالعاتی خوبی داشته باشید تا همین ۲۰ الی ۳۰ ساعت مطالعه هفتگی برای رسیدن به مهارت کامل کسب نمره بالا در امتحانات پایان سال و حتی کنکور کافی باشد.
- بخوانید
یادگیری با ساعات مطالعه بیشتر و یا روش مطالعه بهتر؟
ممکن است دانشآموزی هستید که در طول هفته کاملاً جدی درس میخوانید و ساعت مطالعه سال دهم و یا یازدهم شما خوب است، اما همچنان در یادگیری مشکل دارید. در این صورت نیازی نیست تا ساعات مطالعه خود را زیادتر کنید. چرا که مشکل در روش درس خواندن شما است.
وقتی در طول هفته پیش ۲۰ الی ۳۰ ساعت درس میخوانید و همچنان در یادگیری مطالب مشکل دارید، افزایش ساعات مطالعه در واقع ادامه دادن مسیر اشتباه است. وقتی روش مطالعه غلط است، با ساعت مطالعه طولانیتر چه دستاوردی دارید؟ در این صورت ساعت مطالعه سال دهم و یا یازدهم شما اصلاً مفید نیست. بلکه لازم است روش خود را تغییر داده و تکنیک یادگیری بهتری را به کار گیرید. با این کار بازده مطالعه شما بهتر و اثربخشی آن بیشتر است و میتوانید در همان تعداد ساعات مطالعه منطقی حداکثر یادگیری را تجربه کنید.
افزایش ساعت مطالعه و خطری که شما را تهدید میکند
توصیه برای افزایش ساعت مطالعه سال یازدهم و یا سال دهم همیشه خوب نیست و حتی میتواند خطرناک باشد. افزایش ساعات مطالعه برای کسی که روش مطالعه درستی دارد، سودمند است. اما نه برای کسی که با روشی غلط درس میخواند.
بارها دیدهایم که دانشآموزی با وجود ساعات مطالعه کافی از پس حل سوالات برنمیآید و پیشرفت تحصیلی ضعیفی دارد. در این صورت والدین، معلمها و حتی برخی مشاوران افزایش ساعت مطالعه را توصیه میکنند. این افزایش ساعت مطالعه برای چنین دانشآموزی خطرناک است و تبعات نگران کننده دارد. این دانشآموز با افزایش ساعت مطالعه هرچه بیشتر در سردرگمی یادگیری درسهای خود گرفتار میشود و در نهایت خسته و ناتوان حتی ممکن است انگیزهی درس خواندن را از دست بدهد.
از طرفی حجم درس خواندن دانشآموزان سال دهم و یازدهم نسبت به سال دوازدهم خیلی کمتر است. آنها با تداوم همان الگوهای مطالعه غلط پای در سال دوازدهم میگذارند و فرصت برای اصلاح و تغییر و رسیدن به مهارتهای اصولی درس خواندن و یادگیری را از دست دادهاند.
موضوع | توضیحات | نکات مهم |
---|---|---|
ساعت مطالعه روزهای عادی هفته | ۳ تا ۴ زنگ مطالعه ۶۰ تا ۷۰ دقیقهای (در مجموع ۱۵ تا ۲۰ ساعت در هفته) | حفظ تعادل بین مطالعه و استراحت |
ساعت مطالعه در روزهای تعطیل | ۶ تا ۸ زنگ مطالعه ۶۰ تا ۷۰ دقیقهای (در مجموع ۲۰ تا ۳۰ ساعت در هفته) | استفاده از زمان آزاد برای مرور و تست |
اصول مطالعه در خانه | 1- انجام تمرینها و تکالیف 2- مطالعه کتاب درسی و جزوه 3- تمرکز بر مهارت تستزنی | اولویت با تکالیف و سپس مرور و تستزنی |
روش صحیح مطالعه | مطالعه هدفمند و اصولی تمرکز بر کیفیت مطالعه به جای کمیت افزایش بازده مطالعاتی | ساعت مطالعه زیاد، بدون کیفیت اصلاً مناسب نیست |
مضرات زیاد درس خواندن برای دهم و یازدهم
اینکه زیاد درس میخوانید، لزوماً بهترین کار را نمیکنید. ساعات مطالعه طولانی تبعات منفی و خسارات زیادی به همراه دارد. مانند:
- درس خواندن زیاد باعث وسواس مطالعاتی میشود. در این حالت همیشه این نگرانی را دارید که برخی مطالب را خوب خوب یاد نگرفتهاید و مدام مطالب تکراری را مطالعه میکنید.
- درس خواندن زیاد باعث کاهش تمرکز میشود. در چنین شرایطی هم جسمی و هم روحی خسته هستید و ساعتها بدون تمرکز درس میخواندید که تبعات منفی دارد.
- درس خواندن زیاد از سرعت یادگیری شما میکاهد. در چنین شرایطی درس خواندن تبدیل به یکی وظیفه شده و خلاقیت در یادگیری را از بین میبرد.
- درس خواندن زیاد باعث کاهش دقت مطالعاتی شما میشوند. واقعاً این طور نیست که در ساعات اولیه دقیق درس بخوانید و احتمالا در ساعات پایانی به علت خستگی از دقت شما کاسته شود. بلکه در تمام ساعات مطالعه حتی از همان ابتدا که انرژی خوبی دارید، تحت تأثیر فشار روانی ساعتهای طولانی پیش رو هستید و تمام دقت خود را از دست میدهید.
- درس خواندن زیاد باعث کم شدن فعالیتهای اجتماعی میشود. در چنین شرایطی کمتر با خانواده و یا دوستان خود هستید و کمتر میتوانید کارهای مختلف از قبیل تفریحات، ورزش و… را تجربه کنید.
- درس خواندن زیاد حتی اجازهی تفکر عمیق را از شما میگیرد و نمیتوانید مطلب را با نگاه موشکافتری بررسی کنید.
- درس خواندن زیاد باعث افزایش استرس و اضطراب شما میشود.
- درس خواندن زیاد باعث کم شدن اعتماد به نفس میشود.
توصیه نهایی برای درس خواندن سال دهم و یازدهم
نظر ما در مجموعه یاوران دانش این است که درس خواندن افراطی شما را قویتر نمیکندف بلکه از اعتماد به نفس شما کاسته و حتی باعث سردرگمی شما خواهد شد و نظم فکری شما را تخریب میکند. وقتی خیلی زیاد درس میخوانید، از همان ابتدا حجم کار بزرگی را پیش روی خود دارید که فشار روانی آن سخت و خسته کننده است. دانشآموزانی که افراطی درس میخوانند، به نوعی از همان ابتدا خسته، سردرگم، مضطرب و کم دقت هستند. ساعات مطالعه سال دهم و یازدهم خود را برنامهریزی و مدیریت کنید.
نیازی نیست خودتان را در خانه حبس کنید. با برنامهریزی اصولی و ساعات مطالعه منطقی ۲۰ الی ۳۰ ساعت در هفته به تمام کارهای خود رسیدگی میکنید و درنهایت نمره ایدهآل را کسب خواهید کرد. اگر در یادگیری مشکل دارید، بهتر است از مشاوره تحصیلی کمک بگیرید. چون احتمالا روش مطالعه غلطی را در پیش گرفتهاید که باید آن را اصلاح کنید.