موفقیت در کنکور با پایه درسی ضعیف ! واقعیت یا توهم ؟
موفق شدن در کنکور با پایه علمی ضعیف یک چالش است، اما ناممکن نیست. باید بدانید که با توجه به تلاش، مطالعه و بهرهگیری از راهکارهای مناسب، قادر خواهید بود که تحولی ایجاد کرده و موفق شوید. اگر شما پایه علمی ضعیف دارید، این موضوع به این معنا نیست که نمیتوانید به رتبه مناسب دست پیدا کنید و موفق شوید. این فقط نشاندهنده این است که نیاز به تقویت اساسهای علمیتان دارید و قاعدتاً باید تلاش بیشتری درجهت آمادگی برای کنکور انجام دهید.
پایه علمی، نمره نیست!
بسیاری از داوطلبان دریافت درستی از پایه علمی ندارند و صرفاً نمرهای که در هر امتحان و از هر درسی کسب میکنند را ملاک ارزیابی علم خود قرار میدهند. این موضوع زمانی است که پایه علمی یا اطلاعات علمی دانش آموز، مقدار درک او و توان علمی از دروس و مطالب است و ملاک رتبه بندی سطح علمی دانشآموزان نمره ای که در امتحانات کسب میکنند نخواهد بود. به عنوان مثال؛ دانش آموزی که در درس ریاضیات یا شیمی نمره 20 را کسب میکند، صرفا با تکرار و تمرین این دروس و گفتههای دبیر در امتحان معلم خود موفق میشود. اما اگر سطح سوالات به گونهای باشد که نیازمند اطلاعات علمی و تفکر داوطلب درارتباط با سوالات باشد، داوطلب نمیتواند آن دسته از سوالات را حل کند. در نقطه مقابل دانشآموزانی هستند با نمرات متوسط، که اگر اطلاعات علمی دقیق تر و تفکر لازم را در جهت تحلیل سوالات داشته باشند، امکان حل سوالات را خواهند داشت.
- بخوانید
نکته: در سالهای فراگیری کرونا و غیرحضوری شدن آموزش در تمامی مقاطع، یک افت علمی سراسری در کشور به وجود آمد که ناشی از آموزش آنلاین بود که این پایین آمدن سطح آموزش در کنکور نمود بیشتری دارد. پس باید بدانید که یک مشکل و معضل کشوری است و بسیاری از دانشآموزان در سراسر کشور با آن درگیر هستند. اما نقطه برد با دانشآموزانی است که درصدد رفع این موضوع باشند و بتوانند پایه علمی خود را تقویت کنند.
طبقه بندی دروس در ضعف علمی
1- دروس پیوسته
درسهای که در پایه دهم و یازدهم با دوازدهم ارتباط دارند. معیار یادگیری دانشآموز مطالعه کامل مباحث این درسها در پایه دهم و یازدهم خواهد بود. مثلاً اگر دانشآموزی مبانی درس شیمی ( جدول تناوبی، استوکیومتری، موازنه، واکنش نویسی و نامگذاری) را نشناسد، در پایه دوازدهم یادگیری مطالب مرتبط با آنها و یا ادامه مباحث برای او بسیار دشوار خواهد بود. همین موضوع در درس ریاضی نیز برقرار است. اگر داوطلبی معادله درجه دو، تجزیه، توانها، مبانی اولیه هندسه ( قضایای تالس و…) را اگر نشناسد ادامه مسیر برای او غیرممکن نیست، اما چالشهایی را پیش رو خواهد داشت. داوطلب باید قسمتهای پیوسته را مطالعه و تمرین کند تا بتواند یادگیری را در پایه دوازدهم کامل تر ادامه دهد.
2- دروس گسسته
درسهایی که در هر فصل به موضوعات مستقل از پایه دهم و یازدهم پرداخته و نیازمند مطالعه دروس پایه نخواهد بود. به عنوان مثال درس فیزیک در رشته ریاضی و تجربی در سال دوازدهم مباحث مستقل از پایه داشته، درس زیست شناسی نیز پیوستگی نداشته و دانش آموز با مطالعه هر فصل جداگانه به یادگیری آن پرداخته و نیازی به بازگشت و مرور دروس پایه نخواهد داشت.
موفقیت با پایه علمی ضعیف
موفقیت در کنکور با پایه علمی ضعیف نه غیرممکن است نه قطعی. در واقع اینکه داوطلبی موفق شود یا خیر بستگی به عملکرد او برای جبران ضعف علمی اوست. جبران ضعفها در سال دوازدهم صد درصدی نخواهد بود اما تا حد امکان شرایط بهتر از قبل خواهد شد.
دانشآموزانی که شرایط را بهبود میبخشند:
داوطلبانی هستند که پایه علمی ضعیفی دارند اما امکان رشد و توان بهبود وضعیت فعلی خود را دارند و در ازای بدست آموردن موفقیت تلاش میکنند و نتیجه میگیرند.
- بخوانید
دانشآموزانی که در شرایط ثابت میمانند:
در مقابل دانشآموزی هستند که تلاش میکنند اما توان رشد پایه علمی خوبی را ندارند. در واقع این دانشآموزان همچنان ضعف دارند و بازده کارکردشان پایین است و در سال دوازدهم رشد نخواهند داشت. این دسته از داوطلبان نیازمند کمک بسیار از طرف مشاور و اعضای خانواده هستند و تا حد ممکن باید رشد داشته باشند.
اما در همین میان داوطلبانی هستند که استعداد پیشرفت و ترقی در درسی را ندارند و هرچقدر که تلاش کنند، کمتر به معیار مطلوب نزدیک میشوند که البته تشخیص این موضوع با مشاور تحصیلی مجرب است و به این صورت نیست که هیچ تلاشی برای آن درسی که دانشآموز در آن ضعیف است انجام نشود و فقط در اینجا روش مواجهه با آن درس متفاوت است که آن را مشاور تحصیلی تعیین میکند.
ارتباط استعداد و پیشرفت
گاهی اوقات عدم پیشرفت یک دانشآموز در درسی به پایه علمی بستگی ندارد. نکته این است که در بررسی برخی دانشآموزان متوجه خواهیم شد که داوطلبانی هستند که در حالت کلی استعدادشان و توان فکری آنها در یک درس شکوفا نمیشود و به اصطلاح سلیقه شخصیت داوطلب نیست. به عنوان مثال فردی در ورزشی مانند کشتی استعدادی ندارد، و هر چه تلاش کند به موفقیت نخواهد رسید. اما اگر همین شخص در کلاسهای ورزشی بسکتبال حضور داشته باشد، موفق خواهد شد. همین موضوع ارتباط مستقیمی با درسهایی دارد که یک داوطلب با تلاشهای مکرر در آن موفق نمیشود. دانشآموزانی هستند که در دروس ریاضی و فیزیک بر اساس استعدادها و تیپ شخصیتی امکان رشد ندارند و اشتباهاً در رشتههای ریاضی و تجربی حضور دارند. با هر قدر تلاش بازدهی در عملکردشان مشاهده میشود. نهایت تلاش این دانشآموزان سطح متوسطی است که خواهند داشت.
عملکرد داوطلب در سالهای پایه ( دهم و یازدهم)
دانشآموزانی که میخواهند در سال دوازدهم موفق تر باشند و نگران پایه علمی ضعیف خود نباشند باید در سالهای دهم و یازدهم عملکرد درستی داشته تا با چالش مواجه نشوند. شرط عملکرد درست داوطلب رعایت موارد زیر است.
برنامه ریزی و استراتژی مناسب
برنامهریزی مناسب برای مطالعه، موجب بهرهوری بیشتر و بهبود پایههای علمی خواهد شد. تهیه یک برنامه مطالعه جامع متناسب با زمان موجود، تعیین اهداف روزانه و هفتگی، و استفاده از روشهای یادگیری موثر میتوانند کمک کننده باشند. علاوه بر آن، بررسی و انتخاب استراتژیهای مناسب در حل تستها و نمونه سوالات نیز به شما کمک خواهد کرد.
مطالعه اصولی
دانشآموز پایه دهم و یازدهم باید کتابهای درسی خود را کامل و خط به خط بخوانند. دروس اختصاصی که اهمیت بیشتری در کنکور دارند در هر سه رشته نظری باید کاملاً اصولی و حرفهای مطالعه شود. مطالعه اصولی شامل رعایت نکاتی است:
حل تمرینها و مسائل کتاب
حل تمرینها و مسائل عملی مرتبط با هر درس، باعث یادگیری عمیقتر مفاهیم خواهد شد. با حل مسائل مختلف، نحوه استفاده از مفاهیم را در موارد مختلف نیز فرا خواهید گرفت.
تست زنی
زمانی که تمامی مطالب کتابهای درسی که به عنوان اولین و مهمترین منبع دانشآموز است، فراگرفته شد زمان آن است که داوطلب شروع به زدن تستهای هر مبحت کند. توقع ما از دانشآموز پایه دهم و یازدهم تستهای زماندار و سرعتی نیست، دانشآموز باید تستهای آموزشی را در جهت تکمیل مطالب فراگرفته بزند و با تیپهای متفاوت تستها آشنا شوند.
اگر دانشآموزان در سالهای پایه همین عملکرد درست را انجام دهند، در سال دوازدهم با چالش پایه ضعیف یا انبوه مطالب خوانده نشده، مواجه نمیشوند و به ادامه مسیر میپردازند.
اشتباهات دانشآموزان در سالهای دهم و یازدهم
- زدن تستهای زماندار وسرعتی
- شرکت در آزمونهای تستی
- عدم مطالعه کامل کتابهای درسی و استفاده از جزوات و کتب متنوع
- عدم بررسی تیپهای مختلف تست در هر درسی
نوع عملکرد دانشآموزانی که در پایه دوازدهم ضعف علمی دارند.
داوطلبانی که در سال دوازدهم با چالش پایه ضعیف رو به رو هستند باید با مطالعه دروس پیوسته، تا حدی این کمبود را جبران کنند. در دروس شیمی و ریاضی که هر مبحث به مباحث قبل تر خود وابسته است، حتما دروس پایه و اهمیت آن را در ادامه راه جدی بگیرند. اهمیت یادگیری در دروس پیوسته زمانی مشاهده میشود که داوطلب علی رغم مطالعه مناسب دروس دوازدهم هنوز نمیتواند تست بزند و پیشرفتی حاصل نمیشود پس باید با یک آگاهی مناسب از ضعفهای خود و با گرفتن مشورت از مشاور و دبیر خود نسبت به رفع ضعف علمی گام بردارد که این راه میتواند برای هر فرد متفاوت باشد به عنوان مثال دانشآموزی در درس شیمی علی رغم مطالعه کافی پایه و سال دوازدهم نمیتواند مسائل شیمی را حل کند و وقتی بررسی صورت میگیرد متوجه می شویم که این دانشاموز در نحوه محاسبات ریاضی مسائل مشکل دارد و نه مفاهیم شیمی مسئله. پس باید ضعف دانشآموز شناسایی شود و برای رفع آن برنامهای اختصاصی در نظر گرفته شود.
داشتن نگرش مثبت اما منطقی
مغز ما انسانها بسیاری از تصمیمها را نه بر اساس واقعیت بلکه بر اساس برداشتی که از آن واقعیت دارد، میگیرد. اگر پایه ضعیفی در سال دوازدهم دارید و به پشت کنکور ماندن فکر میکنید، تصمیم درستی از واقعیت ندارید و برداشت شما از این موضوع عدم پیشرفت و ارتقا سطح خود حتی به اندازهی یک تست است. این تفکر، که در سال آخر میتوان به اندازه مطالعه دو سال پایه پیشرفت کنم و یا اصلاً جای پیشرفتی ندارم، یک سال باقیمانده شما را همانند دو سال اخیر تلف و اجازه بهبود وضعیت را به شما نخواهد داد. نگرشی مثبت اما منطقی شما را از دام برداشتهای غلط ذهن رها خواهد کرد.
در نتیجه
در ابتدا نیاز است که شما ضعفهای خود در دروس مختلف را بررسی کنید و با توجه به ویژگیهای درس مورد نظر و اینکه آینده نیاز به پایه قوی دارد یا نه نسبت به رفع ضعف علمی خود اقدام کنید و بدانید که ضعف علمی مانع بزرگی برای موفقیت در کنکور نیست و قطعا با کمک از یک مشاور تحصیلی مجرب و تلاش و کوشش خود میتوانید تا حد زیادی آن را بهبود ببخشید.
پاسخ به سوالات متداول شما
پاسخ این سوال اولاً بستگی به نوع عملکرد شما در جهت جبران ضعف در پایه دارد. اما به طور کلی تقویت کامل و بی نقص تمامی دروس در سال آخر عملاً ممکن نیست. اما با برنامه ریزی اصولی میتوانید در دروسی که تاثیر بیشتری دارند و پیوسته هستند، سرمایه گذاری کنید.
در ابتدا خط به خط خواندن کتاب درسی و مسلط بودن به آن اولین توصیه می باشد و اینکه تست زدن را شروع کنید.
شما در دروسی که نیاز به پایه علمی بیشتری دارند و دروس پیوسته محسوب میشوند باید درصدد رفع مشکلات خود در پایه علمیان باشید وگرنه پیشرفت بسیار کمی صورت می گیرد.