راهنمای جامع آمادگی دانش آموزان برای امتحان نهایی یازدهم و دهم
حالا همه میدانیم که معدل امتحان نهایی یازدهم و دهم در نتایج کنکور تأثیرگذار است. همین تغییر کافی است تا دانشآموز دوره متوسطه از حال و هوای متفاوتی به نسبت از سالهای قبل برخوردار باشد.
چرا که تک به تک نمرات او در امتحان نهایی یازدهم و یا دوازدهم در کنکور تأثیرگذار است. از طرفی روش برگزاری این آزمونها کاملاً متفاوت از کنکور و به شکل تشریحی است. نکتهای که باعث میشود تا برای آماده شدن امتحانات نهایی ۱۴۰۳ استراتژی متفاوت و البته کاملاً حرفهای در پیش بگیریم.
در این مقاله از گروه یاوران دانش قصد داریم تا وارد روزهای پایان سال دانشآموزان سختکوش سال یازدهم و دهمی بشویم و از یک روش مطالعاتی مفید برای این دانشآموزان جهت کسب بهترین نمره از امتحان نهایی یازدهم و یا دهم صحبت کنیم. در ابتدا از امتحان پایه یازدهم شروع میکنیم.
اهمیت امتحان نهایی یازدهم چه مقدار است؟
طبق اساسنامه جدید، روش برگزاری کنکور تغییر کرده و حالا معدل امتحان نهایی پایههای یازدهم و دوازدهم ۶۰ درصد از نتایج کنکور ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ و طبیعتاً سالهای بعد را شامل خواهد شد. با این رویکرد توجه به امتحانات نهایی ۱۴۰۳ به تنهایی قدم بزرگی برای موفقیت در کنکور ۱۴۰۴ برای دانشآموزان پایه یازدهم است.
اگر چه تأثیر امتحان نهایی در کنکور ۶۰ درصد اعلام شده؛ اما تفکیکی در ارزشگذاری پایه یازدهم و دوازدهم مطرح نشده است. لذا فرض میکنیم که تأثیر معدل امتحان نهایی یازدهم به همان اندازه معدل امتحانات نهایی پایه دوازدهم باشد.
با یک حساب سرانگشتی قطعاً متوجه خواهید شد که معدل امتحان نهایی یازدهم تا ۳۰ درصد در نتایج کنکور دانشآموزان در سال ۱۴۰۴ نقش دارد.
دانشآموزی که از حالا و در همین فرصت باقیمانده تا امتحانات نهایی ۱۴۰۳ برای کسب حداکثر این ۳۰ درصد اقدام میکند بگ برنده را در اختیار دارد. اما استراتژی و روش مطالعاتی دانشآموز پایه یازدهم چگونه است؟ به چه ترتیبی میتوان برای حداکثر نمره امتحان نهایی اقدام کرد؟
- بخوانید
نکتههایی برای آشنایی با روش برگزاری امتحان نهایی ۱۴۰۳
آنچه مسلم است، امتحان نهایی ۱۴۰۳ حرفهایتر از سالهای قبل برگزار خواهد شد. تجربه ما از امتحان سال ۱۴۰۲ گویای آن است که الگوی کاملاً متفاوت از سالهای قبل در راه است و حالا این نهایی شدن امتحان نهایی چه در طراحی سوال و یا تصحیح متفاوت از سالهای قبل برگزار میشود. دانشآموز سال یازدهمی لازم است تا حداقل دو نکته را در نظر بگیرد:
نکته اول؛ روش طراحی سؤال امتحان نهایی تغییر کرده است
سوالات امتحان نهایی دیگر مانند سابق نیست و با مدل خاصی طراحی میشود. در گذشته دانشآموزان پایه یازدهم و حتی دوازدهم نگران کسب نمره بالا در امتحانات پایان سال نبودند.
چرا که با مطالعه متن کتاب، توجه به مثالها و حل تمارین به راحتی میتوانستند نمره بالایی را کسب کنند. اما از سال ۱۴۰۲ الگوی طراحی سوال تغییر کرده است. سؤالات تفهیمیتر، استنتاجیتر و به مراتب دشوارتر از سالهای قبل طراحی شده که لازم است تا دانشآموز یازدهمی نگاه حرفهایتری به این موضوع داشته باشد.
نکته دوم؛ تصحیح سؤالات در شهری متفاوت از محل برگزاری آزمون انجام میشود
دومین نکته به ظاهر اهمیتی ندارد؛ اما به جای خود تأثیری مستقیم در کاهش معدل دانشآموزان امتحان نهایی ۱۴۰۲ گذاشته است. چرا که حالا برگه امتحانی هر دانشآموز در شهری دیگر تصحیح میشود.
این موضوع باعث شده تا تصحیح کنندگان نگاهی متفاوت چه از نظر ادبیاتی، گویش و حتی روش بررسی پاسخنامه داشته باشند. این جابجایی برگه امتحان خود به خود دقت و حساسیت تصحیح برگهها را افزایش داده است.
در ادامه نیز فرد تصحیحکننده نگاه متفاوتی دارد و قاعدتاً سختگیرانهتر و یا دقیقتر برگهها را تصحیح میکند. لذا دانشآموز حرفهای سال یازدهمی باید متوجه این نکته باشد و مهارتهای کافی برای نگارش صحیح جواب سوالات را بداند.
برای کسب نمره کامل در امتحان نهایی یازدهم چکار کنیم؟
حالا که میدانید روش طراحی سوال و الگوی تصحیح برگهها تغییر کرده است، وقت آن است که خودتان را برای موفقیت در امتحان نهایی یازدهم آماده کنید. ولی اولین چالش داشتن یک استراتژی به قرار زیر است:
قدم اول؛ درس خواندن شب امتحان ممنوع
درس خواندن شب امتحانی حتی در سالهای گذشته که سوالات ساده بودند، روش غلط و ناکارآمدی بود. حالا که قرار است با امتحانات حرفهای روبهرو شوید، واقعاً چطور از همین حالا نگران نیستید و برای درس خواندن اقدام نمیکنید؟
به یاد داشته باشید که فرجه امتحان نهایی تنها فرصتی برای جمعبندی و مرور نمونه سوالات است. امکان ندارد مطالب جدید را آنهم به شکل تفهیمی در شب امتحان یاد بگیرید، بلکه باید از همین حالا برای درس خواندن اقدام کنید.
در عین حال اگر در درسی ضعیف هستید میتوانید از فیلم آموزشی، معلم خصوصی و یا درسنامه استفاده کنید. تماشای فیلم آموزشی و یا خدمات معلم خصوصی در شب امتحان فایدهای ندارد و به فهم مطالب کمک نمیکند. هوشمندانه از همین حالا برای درس خواندن جدی و آیتمهای کمکی استفاده کنید.
قدم دوم؛ از روش مطالعاتی صحیح و متفکرانه استفاده کنید
برای آمادهسازی امتحان نهایی یازدهم به روش مطالعاتی صحیح و هوشمندانه نیاز دارید. بارها دیدهایم که دانشآموزان کاملاً سردرگم و بیبرنامه تنها متکی بر تکرار و تمرین درس میخوانند و البته نتیجه لازم را نمیگیرند. از نظر شما آیا تکرار بیش از چند بار یک مبحث درسی باعث تفهیم آن خواهد شد؟
مدل تکرار و تمرین جز خستگی روحی و جسمی ارمغانی به همراه ندارد. این تکنیک حتی در درسهای حفظی هم به کار نمیآید و البته هرگز پاسخگوی امتحانات تفهیمی همچون امتحان نهایی یازدهم نیست. برای آماده شدن، مدل درس خود را تغییر بدهید و از سبک مطالعه تفهیمی استفاده کنید. اما روش صحیح مطالعه تفهیمی چگونه است؟
- بخوانید
طبقهبندی روش صحیح مطالعه کتب درسی
برای انجام مطالعه صحیح، اولین اقدام تسلط کامل بر کتب درسی است. دانشآموز داستان ما لازم است تا کاملاً بر متن کتب درسی خودش مسلط باشد. در عین حال برای درسهایی که متن خاصی ندارند مانند ریاضی و یا فیزیک لازم است تا مثالها و تمارین کتاب را با جزئیات حل کرده و مسلط شود.
مثالها و تمارین حل شده کتاب را چشمی مرور نکنید، بلکه لازم است تا همه چیز را بنویسید. تمام مراحل حل مثالها و تمارین کتب درسی را بنویسید و مسیر حل خود را با جواب تشریحی مطابقت دهید. هر نوع تفاوت حتی کوچکترین نکته را علامتگذاری کنید و دلیل این تفاوت را بررسی کنید. به این ترتیب تا پایان هر فصل کتاب مطالعه کنید و در آخر هر فصل مجدداً سوالات علامتدار را کامل و روی کاغذ حل کنید. این بار بررسی کنید که آیا آن نکته اشتباه خود را برطرف کردهاید یا خیر؟
از کوچکترین اشتباه و یا نکته عبور نکنید و علامتگذاری کنید و مجدداً تمرین را حل کنید و اینبار مطمئن شوید که حتی آن نکته کوچک را رعایت میکنید. برای درک تفهیمی کتابهای مطالعاتی مانند زیستشناسی آنها را خط به خط مطالعه کنید و هر بار سعی کنید که مطالب را استنتاجی تحلیل کنید.
قدم سوم؛ با روشهای مختلف سوالات تشریحی آشنا شوید
برای هر چه مسلطتر شدن به مطالب کتب درسی و آمادگی بهتر امتحان نهایی یازدهم باید از تکنیکهای مختلف طراحی سوال در این آزمونها اطلاع داشته باشید. در عین حال لازم است تا تمامی این تکنیکها را دانه به دانه تمرین کنید.
سوالات تشریحی امتحان نهایی به اشکال گوناگون از قبیل سوال تشریحی، سوالات درست و نادرست، سوالات جای خالی، به شکل استنتاجی و… طراحی میشوند.
برای آنکه در امتحان دهم و یازدهم نمره بالا کسب کنید، لازم است تا با تمامی این تکنیکهای طراحی سوال آشنا باشید. بهترین اقدام آن است که به روشهای متفاوتی مطالعه کنید و خودتان را با چالشهای گوناگون از سوالات متفاوت محک بزنید.
استفاده از کتابهای کمک آموزشی با تنوع سوالات تشریحی مناسب شما هستند. در نهایت پس از بررسی هر سوال مطمئن شوید که جواب تشریحی شما دقیقاً با کلید آن مطابقت دارد.
- بخوانید
قدم چهارم؛ از مشاور برای برنامهریزی مطالعاتی خود کمک بگیرید
متأسفانه جمع بزرگی از دانشآموزان و والدین آنها کمترین اعتباری برای اهمیت استفاده از مشاوره تحصیلی ندارند. این در حالی است که تازه پس از بحران مثلاً افت تحصیلی، کاهش نمره و یا عدم قبولی در آزمون و… به یاد مشاوره میافتند. خیلی از دانشآموزان و یا والدین آنها بهداشت آموزشی را رعایت نمیکنند و پس از پیدا شدن مشکلات تحصیلی به دنبال درمان آن هستند.
بارها دیدهایم که دانشآموز، کار مهم امروز را رها میکند تا بعدها و با پیدا شدن مشکلاتی مانند کاهش معدل به دنبال کارهایی از قبیل ترمیم معدل و… باشد. چرا؟ برای آنکه این دانشآموز به خوبی هدایت نشده و برنامه مطالعاتی منسجمی ندارد.
اهمیت مشاوره تحصیلی کمک برای تدوین برنامه مطالعاتی دقیق و مناسب با شرایط دانشآموزان است. در هر صورت حتی اگر دانشآموز قوی هستید، برای قویتر شدن از خدمات مشاوره تحصیلی در برنامهریزی مطالعاتی خود استفاده کنید.
قدم پنجم؛ از کتابهای کمک آموزشی استفاده کنید
لازم است بدانید که برای کسب نمره بالا در امتحان نهایی یازدهم و دهم به ابزارهایی فراتر از کتب درسی نیاز دارید. کتابهای کمک آموزشی یکی از بهترین این ابزارها هستند.
البته هر کتابی نمیتواند جایگاه یک کتاب کمک آموزشی ایدهآل را داشته باشد. این کتاب باید ساختار یافته و با طراحی سوالات فصل به فصل باشد. در عین حال از سؤالات جامع در آن گنجانده شده باشد و هم در جزء و هم در کل درس به دانشآموز کمک کند.
اگر چه فهرست کتابهای کمک آموزشی موجود در بازار متنوع است؛ اما برای پیدا کردن بهترین آنها از خدمات مشاوره و افراد آگاه استفاده کنید. به سراغ کتابهایی بروید که آنها را بر پایه آزمون نهایی و با استفاده از سؤالات تشریحی تهیه کرده باشند.
برای این منظور میتوانید از بانک سوالات یاوران دانش استفاده کنید. در بانک سوالات یاوران دانش برای هر فصل از کتابهای درسی حداقل سه سبک سوال تهیه شده است که با رویکرد سوالات تشریحی و کامل هستند.
- بخوانید
قدم ششم؛ تست بزنید
اگر چه قرار است تا برای آمادگی امتحان نهایی یازدهم در حل سوالات تشریحی مهارت کسب کنید؛ اما بهتر است برنامهای برای تست زدن هم داشته باشید. برنامه تست زنی نباید جامع و کامل باشد، به شکلی که مطالعه تشریحی شما را تحت تأثیر قرار بدهد؛ بلکه لازم است تا رویکرد کمکی برای آشنایی با مدل سوالات خاص داشته باشد. تست زنی حین مطالعه برای امتحان نهایی دو فایده دارد:
1- دانشآموز پایه یازدهمی را با حال و هوای سوالات تستی و سبک مطالعه کنکوری آشنا میکند که برای آمادگی کنکور سال بعد او مفید است.
2- دانشآموز را با مدل سوالات خاص و تفهیمی امتحان نهایی برای کسب حداکثر نمره آشنا میکند. در امتحان نهایی حداقل ۳ نمره با استفاده از ترکیبها و نکات طراحی شده است. این ترکیبات و نکات نیز با استناد به سوالات تستی سالهای قبل طراحی میشوند.
در واقع طراحان سؤال نهایی با استناد به نکات قید شده در این سوالات تستی برای طراحی سؤالات استنتاجی تشریحی استفاده میکنند. بر این اساس تستزنی باعث میشود تا دانشآموزان توانایی حل این سوالات خاص امتحان نهایی را داشته باشند.
همه چیز درباره برنامه مطالعاتی امتحان نهایی پایه دهم
امسال پای دانشآموزان دهمی هم به امتحان نهایی باز شده است و نتایج این امتحان آنها نیز کاملاً در بار علمی و کسب رتبه کنکور 3 سال بعد آنها تأثیرگذار است. آنچه مسلم است، دانشآموز دهمی بسیار کمتجربهتر از دانشآموز یازدهمی و یا دوازدهمی است و حالا برای اولینبار کاملاً جدی پا در پروسه طولانی کنکور میگذارد.
این کمتجربگی باعث سردرگمی آنها خواهد شد و خطر افت تحصیلی آنها را تهدید میکند. دانشآموز سال دهمی خیلی زود باید نگرش حرفهای خود را بسازد و در تکاپوی استراتژی برای طی شدن دوره سه ساله تا کنکور نهایی خود باشد. این دانشآموزان لازم است تا چندین نکته کلیدی را در نظر بگیرند.
- امتحان دهم با سبک امتحانات نهایی برگزار میشود و هیچ ارتباطی با معلمین ندارد. دانشآموزان سال دهمی باید بداند که معلم او نه طراح سوال است و نه تصحیحکننده برگهها و در واقع هیچ نقشی در اجرا تا تصحیح ندارد.
- امتحان دهم بخشی از نتایج نهایی کنکور است که قرار است تا ۳ سال دیگر آن را تجربه کنند. 60 درصد نتایج کنکور را نمرات آزمونهای نهایی از پایه دهم تا دوازدهم تعیین میکند و امتحان دهم اولین قدم برای طی شدن این پروسه طولانی است.
- نمرات مستمر دانشآموز در طول سال تحصیلی هیچ تأثیری در نمره آزمون نهایی او ندارد.
- بخوانید
چگونه برای امتحان دهم درس بخوانیم؟
اهمیت امتحان دهم در تأثیر آن بر نتایج کنکور است؛ اما در قدمی بالاتر در واقع اولین محک جدی دانشآموزان برای ورود به عرصه کنکوری است. چرا که دانشآموز سال دهمی قرار است تا از یک دانشآموز معمولی به یک دانشآموز کاملاً حرفهای تبدیل شود.
امتحان دهم میتواند سنگ بنای پروسه طولانی کنکور در طول سه سال آینده دانشآموز باشد. این سنگ بنا را باید محکم و استوار چیدمان کنیم. برای مطالعه مناسب امتحان دهم موارد زیر را رعایت کنید.
با مدل استاندارد آزمون نهایی مطالعه کنید
دانشآموز سال دهمی باید یاد بگیرد که از این به بعد وابسته به مدل درسی معلم خود نباشد، بلکه لازم است تا هوشمندانه براساس مدل استاندارد آموزش نهایی مطالعه کند. وقتی نه طراح سؤال و نه تصحیحکننده معلم دانشآموز نیست، قطعاً تکیه بر مدل درسی معلم فایدهای ندارد.
عبور از مدل درسی معلم و به نوعی مستقل شدن برای هماهنگی با مدل مطالعه استاندارد بزرگترین چالش دانشآموزان سال دهمی است. چرا که این دانشآموزان سالها وابسته به معلمهای خود درس خواندهاند و طبق خط و مش معلمین مطالب را یاد گرفتهاند.
اما حالا از آنها میخواهیم که مستقل از معلم مطالعه کنند. روش تدریس معلمین ممکن است مطابق با استاندارد آموزش نهایی باشد و یا نباشد؛ اما به هر حال فقط نقش کمکی برای دانشآموزان دارد. با این وجود این مدل استاندارد چیست؟
مطالعه مدل استاندارد نهایی چیست؟
مدل استاندارد یعنی مطالعه با محوریت کتاب درسی در کنار کتابهای کمک آموزشی برای آنکه مفاهیم کتب درسی را خوبتر و عمیقتر یاد بگیریم. همچنین لازم است تا نمونه سوالاتی که با مدل سوالات نهایی طراحی شدهاند را تمرین و حل کنیم.
به این ترتیب کاری ندارید که آیا معلم فلان مدل سوال را حل کرده و یا آن مدل مبحث را تدریس کرده یا نه. از طرفی خارج از دایره کتب درسی حرکت نمیکنیم؛ اما با استفاده از کتابهای کمک آموزشی به روش طراحی و حل سؤالات تفهیمی و استنتاجی مسلط خواهیم شد. در نهایت نیز با حل نمونه سوالات امتحان نهایی بر فضای طراحی سوال این نوع آزمون آشنا شده و در حین امتحان غافلگیر نمیشوید.
مدل استاندارد پاسخگویی به سوالات را یاد بگیرید
دانشآموز حرفهای سال دهمی داستان ما باید بداند که تصحیح کنندگان به روش استاندارد برگههای امتحان نهایی را تصحیح میکنند و معیار آنها روش حل استاندارد کتب درسی است. به این ترتیب هر روش حل مسئله و یا هر سبک پاسخدهی به سوالات تشریحی مورد پذیرش قرار نمیگیرد.
وقتی برگههای امتحان نهایی را برای تصحیح به شهری دیگر میفرستند، فرد تصحیحکننده دورنمای فرهنگی، گویشی و یا روش تدریس معلمین شما را ندارد. دیگر نمیتوانید بگویید که معلم من این روش حل مسئله را یاد داده و من طبق روش تدریس او که ممکن است با روش حل استاندارد متفاوت باشد، پاسخ دادهام و چون جواب درست است، باید تمام نمره را کسب کنم!
لازم است تا روش استاندارد حل مسئله را به هر ترتیبی یاد بگیرید. خواه معلم یاد بدهد و یا خودتان این روش پاسخدهی اصولی را از میان کتابهای درسی و کمکآموزشی فرا بگیرید. به این ترتیب جزوه معلم فقط در حد یک مکمل برای درک مفاهیم کتب درسی است. اما برای پاسخ صحیح و استاندارد به روش حل حرفهای سوالات تشریحی نیاز دارید.
- بخوانید
چگونه بر روش درست پاسخ سوالات تشریحی مسلط شویم؟
مهمترین نکته برای آمادهسازی امتحان دهم، مهارت در پاسخدهی سوالات تشریحی است. به شکلی که هیچ تصحیحکننده ایرادی به آن نگیرد. برای کسب این مهارت به مطالعه دقیق و خط به خط کتب درسی نیاز دارید. همچنین در درسهایی مانند ریاضی و یا فیزیک که مسئله محور هستند، لازم است تا تمارین و مثالهای کتاب را کامل حل کنید.
دانشآموز سال دهمی باید مثال و یا تمرین کتاب را روی کاغذ مجدد حل کند و پاسخ خود را با جواب تشریحی کتاب تطبیق بدهد. در این میان متوجه کوچکترین نکات و اشتباهات خود باشد.
به عنوان مثال جا انداختن یک پرانتز میتواند مسیر حل مسئله را تغییر بدهد. در ادامه، این اشتباهات هر چند کوچک را علامتگذاری کرده و مجدداً سؤال را حل کند. به همین ترتیب تا پایان فصل را مطالعه کرده و سپس تمام مسئلهها و تمارین علامتدار را مجدداً حل کرده و بررسی کند که آیا نکته و یا اشتباه خود را مجدداً تکرار کرده و یا کل سؤال را بهدرستی پاسخ داده است.
تنها در این صورت است که دانشآموز دهمی به روش پاسخدهی استاندارد مطابق با کتب درسی مسلط خواهد شد.
روش مطالعه کتابهای حفظی و تشریحی چگونه باشد؟
در کتابهای مسألهدار مانند ریاضی و فیزیک با روش حل مثال و تمارین کتاب روبرو هستیم. اما در کتابها مانند زیستشناسی، فلسفه، منطق و… بخش بزرگی از مطالب حفظ کردنی هستند. اما آیا باید مطالب این کتابها را صرفاً فقط حفظ کنیم؟
روش مطالعه چنین درسهایی باید علاوه بر حفظ متکی بر یادگیری مفاهیم درسی باشد. حال چطور متوجه شویم که مفاهیم را یاد گرفتهایم؟ کافی است به هر سوالی از درس بهدرستی پاسخ دهیم. در این صورت قطعاً بر مفاهیم کتاب مسلط هستیم. اما در مرحله امتحان، تصحیحکننده انتظار دارد که پاسخ ما دقیق و کاملاً مطابق با متن کتاب باشد.
در این صورت لازم است تا برای جواب تشریحی آنهم به شکل کامل و مطابق با متن کتاب درسی وقت بگذاریم. در چنین شرایطی حتی جا انداختن یک کلمه تأثیر منفی در کسب نمره کامل آن سؤال دارد. با این رویکرد در دروس حفظی و تفهیمی مانند زیستشناسی و یا منطق و… معیار متن کتاب است و هرگز نباید پایبند جزوه باشید.
اما در کنار کتاب درسی از کتابهای کمک آموزشی برای تقویت بار علمی و مطالعاتی خود استفاده کنید.
- بخوانید
چگونه دانشآموز دهمی را در فاز امتحان نهایی وارد کنیم؟
یکی از چالشها، عدم آمادگی روحی و مهارتی دانشآموز دهمی برای آغاز پروسه مطالعه امتحان نهایی دهم است. عموم این دانشآموزان در فاز کنکوری نیستند و قاعدتاً چندان اهمیت معدل امتحان نهایی خود را جدی نمیگیرند. این در حالی است که باید آنها را در فاز امتحان نهایی وارد کنیم.
دانشآموز سال دهمی باید بداند که در روزهای منتهی به فصل امتحانات، هر روز تأخیر برای آغاز برنامه مطالعاتی باعث عقب افتادگی جدی است. این امتحان به هیچ حالت شبیه به امتحان سال نهم آنها نیست که با درس خواندن شب امتحان در آن نتیجه میگرفتند.
دیگر تکنیک شب امتحان برای هیچ درسی در آزمون نهایی دهم پاسخگو نیست و قطعاً لازم است تا هر چه زودتر و در حد فاصل آغاز فرجه امتحانات نهایی بر تمامی دروس خود مسلط شوند. والدین نیز باید کاملاً هوشیار باشند و هر نوع ضعف دانشآموز خود را شناسایی کرده و به طور کامل در همین بازه تا قبل از آغاز امتحانات نهایی اقدام کنند.
استفاده از درسنامه ها، کلاس خصوصی، فیلمهای آموزشی، کتب کمک درسی برای تقویت نقاط ضعف دانشآموزان مفید هستند.
چرا به تقویت قبل از آغاز امتحان نهایی نیاز داریم؟
ماجرای امتحان دهم فقط برای قبول شدن نیست؛ بلکه این امتحان از حالت قبولی و یا مردودی درآمده و تبدیل به یک رقابت شده است. رفع ضعفها و تقویت دانشآموزان در فرصت قبل از امتحان نهایی بسیار مفیدتر و راحتتر از تقویت آنها در خرداد ماه و یا شهریور ماه و حتی پروسه ترمیم معدل است. کسب نمره کم در امتحان نهایی خطرناک است.
مثلاً فرض کنید که نمره نهایی شما در درس فیزیک ۱۵ شده است. قاعدتاً این نمره تأثیر نامطلوبی در معدل و در نهایت رتبه کنکور شما خواهد گذاشت. در این صورت بار روانی نمره کم پایه دهم، شما را در سالهای یازدهم و دوازدهم رها نمیکند.
از طرفی اگر هم بخواهید برای ترمیم معدل اقدام کنید، وقت انجام این کار را ندارید. در سال یازدهم و دوازدهم آنقدر درس و ماجرا است که دیگر قطعاً به سادگی فرصت ترمیم معدل سال دهم را کسب نخواهید کرد. لذا اگر واقعاً کسب رتبه مناسب کنکور دغدغه جدی دانشآموز دهمی و والدین آنها است، از همین حالا برای درس خواندن جدی آنهم کاملاً حرفهای به سبک امتحان نهایی اقدام کنید.
- بخوانید
در دوران فرجه امتحان نهایی چکار کنیم؟
برای موفقیت در امتحان دهم و یازدهم باید تا آغاز دوره فرجه امتحان نهایی که همان ۳۰ اردیبهشت ماه است، حتماً همه کارها را تمام و کمال انجام داده باشید. لازم است به متن کتابها مسلط شده و تمامی تمارین را حل کرده باشید. نقاط ضعف را شناسایی و پوشش بدهید.
دوره فرجه امتحان نهایی زمان یادگیری مطالب درسی و خواندن درسنامه های جدید نیست؛ بلکه در این زمان باید برای دوره، جمعبندی و در نهایت حل نمونه سوال اقدام کنید. به طور کلی در فرجه امتحان نهایی باید بازآموزی داشته باشید.
امتحان نهایی با مدل جدید آن نیاز به حافظه بلند مدت دارد. چرا که بخش بزرگی از سؤالات آن همگی تحلیلی هستند و برای حل این سوالات تحلیلی به حافظه بلند مدت از طریق بازآموزی نیاز داریم. تنها راهکار بازآموزی و داشتن ذهن تحلیلی خواندن دقیق مطالب درسی در طول سال تحصیلی و دوره و حل نمونه سوالها در مهلت فرجه امتحان نهایی است.
منظور از سوالات تحلیلی چیست؟ و چگونه این سوالات را پاسخ بدهیم؟
سوالات تحلیلی به بخش پررنگ و کاملاً جدی بارم نمره در امتحانات نهایی تبدیل شده است. این سوالات کاملاً حرفهای از ترکیب فصلهای مختلف یک درس و یا ترکیب مطالب از درسهای مختلف طراحی میشوند.
تقریباً طراحان سؤال امتحان نهایی به راحتی میتوانند سؤالاتی ترکیبی از دروس فیزیک و ریاضی و حتی دروس فیزیک و شیمی را طراحی کنند. حتی بارها دیدهایم که سوالاتی از ترکیب مطالب درسی زیستشناسی و شیمی طراحی شده است. از طرفی در روش طراحی دروس عمومی نیز شاهد چنین سؤالاتی هستیم.
مثلاً دیدهایم که طراحان از کلمات عربی در متن شعری از سوال درس فارسی استفاده کردهاند. چرا که گویا آن کلمات عربی در درس مربوطه حضور دارند و قاعدتاً طراح انتظار دارد که متوجه این ارتباطات باشید.
در حال حاضر ممانعتی برای این روش طراحی سوالات ترکیبی وجود ندارد و حتی برعکس، حضور چنین سؤالاتی را تشویق میکنند و انتظار دارند که دانشآموز سال دهمی آنقدر توانمند باشد که چنین سؤالاتی را درک کرده و حل کند.
- بخوانید
سخن پایانی
کنکور دیگر از یک آزمون نهایی در پایان تحصیل دوازده ساله خارج شده و به یک مسیر طولانی سه ساله از امتحان نهایی سال دهم تا پایان سال دوازدهم تبدیل شده است. در این مسیر هر دانشآموز با چالشها و تلاطمهای بزرگی روبرو خواهد شد. دانشآموز سال دهم باید بداند که چالشهای او در سالهای بعد بسیار بزرگتر از اکنون او است.
بنابراین رها کردن امتحان نهایی دهم، آنها را در بحرانهای سختی گرفتار میکند. شرایط سالهای یازدهم و خصوصاً دوازدهم آنقدر پیچیده و زمان آنقدر فشرده است که دیگر فرصتی برای جبران کاستیها از سال دهم باقی نمیماند.
نهایی شدن امتحان نهایی دهم و یازدهم قرار است تا دانشآموزان را از یکدیگر تفکیک کند. این تفکیک آنقدر پررنگ است که از همین اول پروسه طولانی کنکور دانشآموزان آگاه و سختکوش به راحتی جلو میافتند و تا پایان جلو میمانند.
عقب افتادن تنها به دلیل کوتاهی در آزمون نهایی سال دهم خطرناک است و جبران این عقبافتادگی در ماراتن خستهکننده کنکوری که رقبای آن جدی هستند، دشوار خواهد شد. بهترین کار یک عزم جدی برای خیزشی تأثیرگذار در همین امتحان نهایی سال دهم است تا در قدم اول برای حضور در جمع بهترینها وارد شوید.