چگونه آزمون خود را تحلیل کنیم؟ (ویژه تجربی، ریاضی و انسانی)
تحلیل آزمون یکی از مهمترین کارهایی است که شما باید بعد از هر آزمون انجام دهید. با انجام این کار، شما میتوانید نقاط ضعف و قوت خود را تا حد خیلی زیادی شناسایی و برای بهبود آنها در آزمونهای بعدی اقدام کنید. چندین روش تحلیل آزمون وجود دارند که شما میتوانید با توجه به نوع سؤالات، از آنها استفاده کنید.
فراموش نکنید که حتماً بعد از هر آزمون، آن را به طور کامل تحلیل کنید تا بعدا بتوانید استراتژیهای موثرتری برای آمادگی در آزمونهای بعدی اعمال نمایید. در ادامه مطلب، ما به صورت مفصل درباره نحوه تحلیل آزمونهای مختلف صحبت خواهیم کرد.
آزمون چه اهمیتی در موفقیت ما دارد؟
قبل از این که متوجه شوید چگونه میتوانید آزمون خود را تحلیل کنید، لازم است بدانید که اصلاً آزمونها چه اهمیتی در موفقیت دانشآموزان دارند؟ مهمترین کمکی که آزمون به دانشآموزان میکند، این است که باعث میشود آنها حافظه کوتاه مدت خود را تقویت کنند و آموختههای خود را در حافظه کوتاه مدتشان نگه دارند. سپس در آزمون، آنها تمام آموختهها و اطلاعاتی که در حافظه کوتاه مدت خود قرار دادهاند را بار دیگر مرور و دوره میکنند.
زمانی که دانشآموزان در آزمونها شرکت میکنند، میتوانند تسلط خیلی بیشتری روی دانستهها و آموختههای خود داشته باشند و بهتر آنها را مدیریت کنند. به عبارت دیگر، میتوان گفت که آزمون در واقع ابزاری است که به یادگیری بهتر و موثرتر دانشآموزان کمک میکند. آنها میتوانند با شرکت در این آزمونها، یادگیری خیلی عمیقتری داشته باشند.
یکی دیگر از دلایل بسیار اهمیت آزمون قبل از تحلیل، این است که با استفاده از آنها، میتوانیم متوجه شویم که هر دانشآموز چه سطح از توانمندی را دارد و آیا برای کنکور سراسری آماده است یا خیر. مثلاً وقتی دانشآموز به تحلیل آزمون خود میپردازد، متوجه میشود که تقریباً نسبت به سایر داوطلبان در چه سطحی قرار دارد. زمانی که دانشآموز در آزمون شرکت میکند، متوجه میشود که در چه چیزهایی ضعیف است و باید وقت بیشتری روی تقویت آنها بگذارد.
مهمترین چیزی که در آزمون اهمیت دارد و دانشآموزان باید به آن توجه زیادی کند، این است که باید ندانستهها و نقاط ضعف خود را به دانسته و نقاط قوت تبدیل کند. برای انجام این کار، تحلیل آزمون اهمیت خیلی زیادی پیدا میکند. به عبارت دیگر، در روش تحلیل آزمون میتوان مهمترین نقشها و اهمیتهای آزمون را عملی کرد؛ یعنی تبدیل ندانسته به دانسته و تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت.
چرا باید آزمون را تحلیل کنیم؟
گفتیم که در تحلیل آزمون دانشآموز میتواند تا حد خیلی زیادی نقاط ضعف خود را به نقاط قوت تبدیل کند و به سطح خیلی بالاتری نسبت به قبل برسد. دلیل این موضوع هم این است که بعد از این که آزمون را تحلیل کرد، متوجه میشود که در کدام یک از دروس و به خصوص سوالها مشکل دارد و کدام قسمتها برای او ناآشنا و گنگ هستند. تمام این سوالات را تحلیل میکند و میتواند با کار کردن روی آنها، ندانستههای خود را به دانستهها تبدیل کند.
اگر بخواهیم میزان اهمیت تحلیل آزمون را برای شما توضیح دهیم، باید بگوییم که اگر شرکت در آزمون و تحلیل آن را ۱۰۰ در نظر بگیریم، شرکت کردن در آزمون تنها ۲۰ درصد از اهمیت کار است. ۸۰ درصد از اهمیت دیگر پروسه برای موفقیت، تحلیل کردن آزمون است. به همین دلیل میتوان گفت که تحلیل کردن آزمون اهمیت بسیار زیادی در موفقیت داوطلب در کنکور سراسری دارد.
قبل از شروع تحلیل این کارها را انجام دهید؟
پیش از این که شروع به تحلیل کردن آزمون کنید، حتماً سوالات درست و نادرست را از یکدیگر جدا کنید. سوالاتی که به آنها بهدرستی جواب دادهاید را کاملاً کنار بگذارید. چراکه هیچ کاری با آنها نداریم و باید تمرکز خود را روی سوالاتی بگذاریم که به آنها جواب اشتباه دادهایم و یا اصلاً به آنها پاسخی ندادهایم. این سوالات، مهمترین اهمیت را در تحلیل آزمون دارند.
برخی از داوطلبانی که اطلاعات کافی ندارند، پیش از تحلیل کردن آزمون خود، به تمام سوالات پاسخ میدهند و سپس به دنبال تحلیل میروند. این کار نه تنها هیچ کمکی به آنها نمیکند، بلکه بسیار مضر است. چراکه تمام دانستهها و ندانستههایش با یکدیگر ترکیب شده و او را بیشتر گیج میکند. به همین دلیل مشاوران تحصیلی توصیه میکنند که برای تحلیل کردن آزمون، داوطلب باید فقط روی ندانستههای خود تمرکز کند و نیازی به تکرار دانستهها نیست.
- بخوانید
روش تحلیل آزمون برای هر درس بهصورت مجزا
گفتیم که تحلیل آزمون اهمیت بسیار زیادی برای موفقیت در کنکور سراسری دارد. با این حال، هر تحلیلی نمیتواند تحلیل درست باشد. برای رسیدن به هدف برتر، شما باید از روشهای استاندارد و اثبات شده برای تحلیل آزمون استفاده کنید که در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
وقتی درباره روش تحلیل آزمون صحبت میکنیم، منظور ما تحلیل کردن آزمونهای تستی برای داوطلبان کنکوری است. البته میتوان از این روشها برای تحلیل سوالات تشریحی نیز استفاده کرد و برای دانشآموزان دهم و یازدهم نیز مناسب هستند. بااینحال، مهمترین اولویت ما برای تحلیل کردن این آزمونها، برای داوطلبان کنکوری است. در ادامه، نحوه تحلیل کردن آزمون برای هر یک از دروس را توضیح میدهیم.
تحلیل آزمون دروس زیستشناسی، روانشناسی، فلسفه و منطق
از آنجا که مدل دروس زیستشناسی در رشته تجربی با فلسفه، منطق و روانشناسی در رشته انسانی تقریباً شبیه به یکدیگر است، تحلیل کردن این دروس نیز تفاوتی با یکدیگر نمیکند. پس شما میتوانید با استفاده از این روش که در این بخش میگوییم، تمام این دروس را تحلیل کنید. تاکنون متوجه شدید که اولین کاری که باید برای تحلیل کردن آزمون انجام دهیم، جدا کردن سوالات درست و نادرست از یکدیگر و کنار گذاشتن سوالات درست است. برای تحلیل این مدل آزمونها چند حالت مختلف وجود دارند.
1- حالت اول
زمانی که به سوالات نزده و یا نادرست میرسیم، باید اول از همه صورت سوال را بادقت بخوانیم. اگر با خواندن صورت سوال موفق به پاسخ دادن به سوال شدیم، کار ما تمام میشود. مثلاً گاهی مواقع داوطلبان بهخاطر استرس و شرایط دیگر، جواب سوال را در آزمون اشتباه میزنند و یا کلا نمیزنند؛ اما بعد از این که کمی روی آن فکر میکنند، به جواب صحیح میرسند. در این صورت، کار تحلیل این مدل سوالات بهراحتی تمام میشود.
2- حالت دوم
حالت دیگر برای زمانی پیش میآید که داوطلب در آزمون به سوال خود جواب اشتباه داده است و بعد از این که کمی روی آن فکر میکند و با دیدن گزینه درست در تحلیل، به جواب درست میرسد و متوجه اشتباه خود میشود. در این شرایط نیز تحلیل این سوال به پایان میرسد.
3- حالت سوم
اما سومین حالت برای تحلیل آزمون، وقتی است که متوجه اشتباه بودن جواب سوال خود میشوید، اما هیچ دلیل و توضیحی برای آن ندارید و اصلاً نمیدانید که چرا جواب سوال، گزینه دیگری میشود. در این شرایط، باید اول از همه به جواب تشریحی سوال رجوع کنید. با مطالعه و دقت روی جواب تشریحی، ممکن است قانع شوید و حتی آن سؤال را تا حدودی یاد بگیرید. پس در این مرحله با مطالعه جواب تشریحی، میتوانید سوال را تحلیل کرده و آن را کنار بگذارید.
4- حالت چهارم
سختترین حالت برای تحلیل آزمونهایی مانند زیست شناسی، روانشناسی، فلسفه و منطق، این است که حتی با خواندن جواب تشریحی سوالاتی که آنها را نزدهاید یا غلط زدهاید هم نمیتوانید متوجه نمیشوید که چرا آن گزینه صحیح است. در این شرایط اگر حتی قسمت تشریحی هم برای شما نامفهوم بود، باید آن را علامتگذاری کرده و بعدا از معلم یا استاد خود بخواهید که آن را برای شما رفع اشکال کند.
5- حالت پنجم
یکی دیگر از حالاتی که به احتمال خیلی زیاد در تحلیل آزمون با آن مواجه میشوید، این است که شما با خواندن صورت سوال هم متوجه نمیشوید که اصلاً سوال چه چیزی از شما میخواهد. اگر صورت سوال برای شما نامفهوم و گنگ بود، یعنی احتمالاً همان بخش از درس را بهخوبی متوجه نشده و روی آن وقت نگذاشته باشید. به همین دلیل باید به کتاب یا جزوه خود مراجعه کرده و بار دیگر همان قسمت را بخوانید و وقت کافی برای یادگیری آن بگذارید. بعد از یادگیری آن بخش، بار دیگر به صورت سوال بازگردید و جواب آن را متوجه شوید.
نکته: اگر شما در روش تحلیل آزمون متوجه شدید که بیشتر سوالاتی که جواب ندادهاید یا غلط زدهاید، مربوط به یک مبحث خاص میشوند، یعنی در آن مبحث ضعیف هستید. به همین دلیل باید بار دیگر به همان مبحث رجوع کنید و به طور کامل آن را یاد بگیرید. چراکه جواب اشتباه دادن به تمام سوالات همان مبحث، یعنی یادگیری آن قسمت برای شما به خوبی انجام نشده است.
- بخوانید
تحلیل آزمون درس فیزیک و ریاضی(ریاضی تجربی و انسانی، حسابان، گسسته،هندسه و...)
اولین مراحل برای تحلیل آزمون درسهای فیزیک و ریاضی هم مانند نمونههای قبلی است. یعنی شما باید اول از همه تمام سوالات را بررسی کنید و سوالات درست و غلط و همچنین سوالات نظری را از یکدیگر جدا نمایید. در قدم بعدی، وارد مرحله اصلی تحلیل آزمون میشویم که باید به سوالات نظری یا غلط رجوع کنید.
1- حالت اول
در ابتدا باید صورت سوالات را بخوانیم و شروع به حل کردن کنیم. اگر خیلی سریع موفق به رسیدن به جواب صحیح شدیم و فقط در جلسه آزمون نتوانستهایم به پاسخ صحیح برسیم، کار ما تمام است. این یعنی ما این مبحث از درس را یاد گرفتهایم و فقط در آزمون بهخاطر شرایط مختلف نتوانستیم آن را پاسخ دهیم.
2- حالت دوم
این حالت برای مواقعی رخ میدهد که ما حتی بعد از حل کردن سوال هم نمیتوانیم به جواب صحیح برسیم. در این شرایط، موقع حل کردن سوال فکر میکنیم که روشی که برای جواب دادن به سوال استفاده میکنیم، کاملا کاربردی و درست است؛ اما بعد از به پایان رسیدن کار، متوجه میشویم که جوابی که ما به دست آوردهایم با جواب صحیح کاملا متفاوت است.
مهمترین اتفاقی که در این قسمت میافتد، این است که ما موقع خواندن صورت سوال و استخراج اطلاعات موردنیاز از آن برای رسیدن به پاسخ، اشتباهی مرتکب شدهایم و یا در سادهترین حالت ممکن، متوجه نشدهایم که سوال چه چیزی از ما میخواهد. در این شرایط، باید سریعاً به پاسخنامه تشریحی مراجعه و آن را به طور کامل مطالعه کنیم. در این صورت، به احتمال خیلی زیاد متوجه میشویم که ما چه چیزی را نادیده گرفتهایم و بار دیگر سوال را حل میکنیم و در این مرحله، تحلیل این نوع سوالات نیز به اتمام میرسد.
3- حالت سوم
سومین حالت در روش تحلیل آزمون درسهای فیزیک و ریاضی این است که ما حتی با خواندن سوال هم نمیتوانیم درک کنیم که باید از چه روشی برای حل آن استفاده کنیم. در این شرایط وارد جواب تشریحی شده و آن را مطالعه میکنیم. اگر با خواندن جواب تشریحی موفق به درک موضوع شدیم، تحلیل ما به پایان میرسد و هیچ مشکلی وجود ندارد. اکنون باید بار دیگر سوال را بخوانیم و بعد از درک صورت سوال، خودمان آن را حل کنیم و به جواب درست برسیم. بعد از انجام این کارها نیز کار تحلیل آزمون ما به پایان میرسد.
4- حالت چهارم
حالت دیگری که ممکن است داوطلب در تحلیل آزمون با آن مواجه شود، این است که حتی با خواندن صورت سوال و رجوع به جواب تشریحی هم نمیتواند سوال و جواب را درک کند. این حالت در درسی مانند فیزیک دو حالت بیشتر ندارد: یا داوطلب قسمت محاسبات ریاضی آن را به درستی درک نمیکند و یا در بخش فیزیکی آن مشکل دارد.
این حالت در درس ریاضی هم به این صورت است که معمولاً داوطلب توانایی پاسخ به بخش محاسباتی را ندارد. در این حالت، داوطلب باید برای هر دوی این دروس، از معلم یا استاد خود کمک بخواهد تا نحوه محاسبات و توضیح همان سؤال را به طور کامل به او یاد دهد. سپس متوجه شود که چرا برای پاسخ به این سوال، از این روش استفاده شده است.
5- حالت پنجم
گاهی مواقع داوطلبان بعد از خواندن صورت سوال، متوجه نمیشوند که سوال چه چیزی از آنها خواسته است و نمیتوانند آن را بهدرستی درک کنند. این یعنی داوطلب آن مبحث کتاب را بهدرستی یاد نگرفته است. به همین دلیل باید به همان مبحث رجوع کند و آن را به طور کامل بخواند و تمرین حل کند تا یاد بگیرد.
- نکته اول: پیش از این نیز گفتیم که گاهی مواقع موقع تحلیل آزمون سوال را میخوانیم و میتوانیم به جواب آن برسیم و فقط در جلسه آزمون قادر به پاسخگویی نبودهایم. این موضوع کاملا طبیعی است و بیشتر مواقع در آزمونهای ابتدایی که فرد شرکت میکند، رخ میدهد. حتی بسیاری از دانشآموزان خوب با سطح بالا نیز ممکن است این اشتباه را مرتکب شوند. پس اگر شما هم جزو این دسته از افراد هستید و ا این که سوال را در جلسه آزمون پاسخ ندادهاید، اما در خانه قادر به پاسخگویی آن هستید، اصلاً نگران نباشید. چراکه کم کم میتوانید با شرکت در آزمونهای بیشتر، این مشکل را برطرف کنید.
- نکته دوم: زمانی که درباره درس ریاضی صحبت میکنیم، منظور ما تمام دروس محاسباتی مانند آن هستند. این دروس شامل مواردی مانند حسابان، هندسه، آمار، گسسته، ریاضیات تجربی و ریاضیات انسانی میشوند.
- بخوانید
تحلیل دروس شیمی و اقتصاد
به طور کلی، سوالات درس شیمی به دو دسته کلی تقسیم میشود: برخی از سوالات مفهومی و حفظی هستند و داوطلب باید آنها را به حافظه بسپارد. برخی دیگر از این سوالات هم مدلهای محاسباتی هستند که داوطلب باید آنها را به طور کامل حل کند. در این بخش نحوه تحلیل آزمون درس شیمی برای هر یک از این مدلهای سوالات را توضیح میدهیم:
1- تحلیل سوالات حفظی و مفهومی
تحلیل این سوالات دقیقاً مانند دروس زیستشناسی، روانشناسی، فلسفه و منطق انجام میشود. یعنی برای تحلیل سوالات حفظی درس شیمی، باید از ۵ حالت تحلیل درس زیست شناسی استفاده کنیم که در ابتدای مقاله کامل توضیح داده شد.
2- تحلیل سوالات مسئلهای و محاسباتی
در بخش مسئله نیز باید از روش تحلیل آزمون در دروس ریاضی و فیزیک استفاده کنیم و تحلیل بخش محاسباتی شیمی دقیقاً مانند این دروس انجام میشود.
تحلیل دروس تاریخ و جغرافیایی و اجتماعی
درسهای تاریخ و جغرافیایی و اجتماعی درواقع دروس حفظی هستند و دانشآموزان باید آنها را به خاطر بسپارند. به همین دلیل تحلیل آزمون این دروس خیلی سادهتر از موارد قبلی است. نحوه تحلیل این دروس هم به این صورت است که داوطلب باید بعد از جدا کردن سوالات درست از غلط و نزده، سوالات درست را کنار گذاشته و روی سوالات غلط و نزده تمرکز کند.
1- حالت اول
اگر بعد از خواندن سوال بعد از آزمون و در منزل، توانستیم به جواب صحیح برسیم که کار تحلیل آزمون ما به اتمام میرسد و نیازی به انجام هیچ کار دیگری نداریم.
2- حالت دوم
گاهی مواقع ممکن است بعد از این که سوال را خواندیم و برای مثال گزینه دو را انتخاب کردیم، نگاهی به پاسخنامه بیندازیم و متوجه شویم که جواب صحیح در واقع گزینه سوم بوده است. در این شرایط، به احتمال خیلی زیاد به حافظه خود رجوع میکنیم و متوجه میشویم که چرا گزینه سوم درست بوده است و متوجه اشتباه خود میشویم و یا با توجه به حفظی بودن سوال جواب صحیح را حفظ میکنیم، در این صورت نیز کار تحلیل آزمون ما تموم میشود و نیازی به انجام کار بیشتری نیست.
3- حالت سوم
این حالت زمانی اتفاق میافتد که داوطلب بعد از نگاه کردن به پاسخ تشریحی، متوجه نمیشود که چرا آن گزینه صحیح اعلام شده است و دلیل این موضوع را درک نمیکند. در این شرایط، داوطلب باید به همان مبحث از کتاب خود رجوع کرده و آن را به طور کامل بخواند. این کار باعث میشود که حافظه او تقویت شود و آن مبحث را به طور کامل یاد بگیرد و به جواب صحیح برسد.
تحلیل آزمون دروس علوم و فنون و عربی
داوطلبان رشته انسانی باید بعد از شرکت در آزمون، به سراغ تحلیل آزمون تمام دروس خود مانند علوم و فنون و عربی بروند. بعد از جداسازی سوالات درست از سوالات نادرست و نزده، باید به سرعت روی سوالات قسمت دوم تمرکز کنیم و حالات زیر را در نظر بگیریم:
1- حالت اول
در تحلیل این آزمون باید بعد از این که صورت سوال را خواندیم، به جواب آن فکر کنیم و اگر توانستیم جواب آن را به دست بیاوریم، کار ما با این سوالات تمام میشود.
2- حالت دوم
اگر به سوالات حافظهای مانند لغات رسیدیم و گزینهای که ما در نظر داشتیم با گزینه صحیح متفاوت بود، خیلی راحت میتوانیم به پاسخنامه رجوع کنیم همان جواب اصلی را یاد بگیریم و لغت را حفظ کنیم.
3- حالت سوم
گاهی مواقع سوالات علوم و فنون و عربی به موضوع خاصی مربوط میشوند و قاعده و نحوه پاسخ دهی مربوط به خود را دارند. برای این سوالات اگر گزینه موردنظر ما با گزینه صحیح متفاوت بود، باید از جواب تشریحی کمک بگیریم. اگر با مطالعه جواب تشریحی هم به نتیجه درستی نرسیدیم و احساس کردیم که جواب تشریحی هم به اندازه کافی برای یادگیری آن مبحث کافی نیست، باید به همان مبحث رجوع کرده و بار دیگر آن را به طور کامل یاد بگیریم و مطالعه کنیم.
نکته بسیار مهم: مهمترین موضوعی که باید در تحلیل آزمون مدنظر قرار دهیم، این است که تا پیش از این که سوال را به طور کامل نخواندهاید و نمیدانید چه چیزی از شما میخواهد، به سراغ جواب آن نروید. خیلی از داوطلبان بدون دقت کافی روی سوال، به سراغ جواب تشریحی آن میروند و با سرعت جوابها را میخوانند. خواندن جواب تشریحی بهتنهایی نمیتواند کارساز باشد و داوطلب باید سوال را نیز به طور کامل یاد بگیرد. پس بعد از این که سوال را خواندید، اما نتوانستید سوال را حل کنید، میتوانید وارد بخش جواب تشریحی شوید.
- بخوانید
سخن پایانی
در این مطلب اطلاعات کامل و جامعی درباره تحلیل آزمون در اختیار شما قرار دادیم و گفتیم که برای تحلیل هر یک از دروس در رشتههای مختلف، باید چه کارهایی را انجام دهید. همان طور که گفتیم، استفاده از استانداردترین روش تحلیل آزمون میتواند به شما کمک کند تا با خیال راحت، این آزمون را به طور کامل متوجه شوید و خود را برای آزمونهای بعدی آماده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و گرفتن مشاورههای دقیق از مشاوران تحصیلی، میتوانید با ما در موسسه یاوران دانش ارتباط برقرار کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
پاسخ به سوالات متداول شما
آیا نحوه تحلیل آزمون همه دروس شبیه به یکدیگر است؟
نحوه تحلیل کردن هر یک از دروس در آزمونها با یکدیگر تفاوت دارد. چراکه مبحث آنها باهم متفاوت است و مثلاً برخی سوالات حفظی و برخی دیگر مفهومی و حتی تعداد زیادی از آنها محاسباتی هستند.
مهمترین کاری که باید پیش از تحلیل آزمون انجام دهیم، چیست؟
اولین و مهمترین کار قبل از تحلیل آزمون، جدا کردن سوالات درست از سوالات نادرست و نزده است. سپس باید سوالات درست را کنار بگذارید و تمام تمرکز خود را روی سوالات نادرست و نزده بگذارید.
اگر در تحلیل آزمون نحوه جوابدهی به یک سوال را بلد نبودیم و با خواندن جواب هم متوجه نشدیم، چه کنیم؟
در این شرایط اگر احساس کردید که واقعاً گیر افتادهاید و حتی با خواندن جواب تشریحی هم نمیدانید که چگونه باید به سوال پاسخ دهید، سعی کنید حتماً از استاد و کارشناس همان درس کمک بخواهید.
آیا با رشته مهندسی کامپیوتر امکان مهاجرت وجود دارد؟
کسانی که قصد تحصیل در رشته مهندسی کامپیوتر در خارج از کشور را دارند، میتوانند با داشتن معدل بالا، مقاله، مدرک زبان و رزومه مناسب از دانشگاههای برتر جهان برای این رشته پذیرش بگیرند.