برای کنکور 1403 چگونه درس بخوانیم؟ تستی یا تشریحی؟
کنکور سال 1402 اولین کنکور که تاثیر مستقیم معدل را داشته و به همین دلیل بسیاری از داوطلبان را با چالشهای زیادی روبهرو کرده است. تغییرات کنکور سال 1403 نیز کماکان مانند آزمون سراسری 1402 است، با این تفاوت که تاثیر مستقیم معدل نهایی به 50% بهطور قطعی افزایش پیدا کرده است. همین امر موجب شده داوطلبان کنکور 1403 با یک دوراهی و عدم هماهنگی بین مطالعه دروس به روش تشریحی یا تستی روبهرو شوند. از طرفی برابر بودن میزان تاثیر آزمون سراسری و معدل نهایی نیز برمیزان مردد بودن داوطلب و نگرانی او میافزاید.
در این مقاله قصد داریم شما داوطلبین کنکور 1403 را به یک جمعبندی مفید از نحوه مطالعه دروس رسانده و روشهای مطالعه مفید برای کنکور 1403 را با توجه به سهم 50 درصدی معدل و آزمون سراسری، به شما ارائه دهیم.
- بخوانید
چرا معدل نهایی شما بسیار مهم خواهد بود!؟
زمانی که در آزمونهای نهایی تاثیر مستقیم را داریم، بدین معناست که معدل نهایی نیز بسیار مهم است. تجربهای که ما از آزمونهای نهایی سال 1402 داریم، نشان میدهد که سطح سوالات نهایی اولاً با سالهای قبل آن قابل مقایسه نبوده و هیچ سنخیتی با یکدیگر نداشته است و تفاوت آشکاری با یکدیگر دارد. ثانیاً تصحیح اوراق در سال 1402 کاملاً تغییر کرده است. تنها با درنظر گرفتن همین دو مورد میتوان نتیجه امتحانات نهایی سخت 1402 را بیان کرد. در سالهای قبل از تغییرات 1402، حدود 8000 معدل کتبی و نهایی 20 داشتیم اما سال 1402، تنها یک نفر معدل نهایی 20 کسب کرده است. همین امر کافی است تا پی ببریم چه میزان تفاوت میان سال 1402 و سالهای قبل وجود داشته است. حال مشخص است که امتحان نهایی سال 1403 بسیار مهم است و باید آن را جدی گرفت.
فقط تستی، فقط تشریحی یا هر دو؟
بسیاری از مدارس و موسسات با توجه به مصوبههای کنکور 1403 تنها برای امتحان نهایی تدریس و کلاس برگزار میکنند. برخی دیگر تنها کنکور و تستی مطالعه کردن را درنظر دارند و برخی دیگر هر دو را با یکدیگر. اما اینکه داوطلب کنکور 1403 برمبنای کدامیک درس بخواند و بدون نگرانی از غافل شدن هر یک از روشهای تستی یا تشریحی ادامه دهد باید براساس منطق و مدیریت برنامهریزی باشد. اما چگونه؟ باید براساس روشی پیشروی کنیم، که هر دو تیپ مطالعه را پوشش دهد. تفکر فقط تستی یا تشریحی خواندن، یا هر دو روش مطالعهای وجود ندارد و سوال مطرح شده از ابتدا غلط است. داوطلب باید یک روندی که هر دو تیپ مطالعه را پوشش میدهد، انتخاب و طبق آن برای امتحان نهایی و کنکور آماده شود.
سوالات نهایی رنگ و بوی کنکور گرفتهاند.
از سوالات امتحان نهایی 1402 میتوان متوجه شد که شکل و تیپ سوالات به کنکور شباهت بیشتری پیدا کرده و سال به سال به آن نزدیکتر خواهد شد. در امتحان نهایی امسال، سوالات….
- مفهومی شده است.
- ترکیبی شده است.
- از مطالب غیرقابل پیش بینی سوال طرح شده است.
- مطالب غیرمهم، مهم شدهاند.
همه این تغییرات، دقیقاً مشابه آن چیزی است که در کنکور هر سال دیده میشد. هر سال در کنکور سوالات جدیدتر، مفهومیتر و ترکیبیتر میشوند و این موضوع دقیقا همان چیزی است که در امتحانات نهایی رخ خواهد داد. پس روند مطالعه باید سیر منطقی کنکور باشد.
چگونه برای کنکور 1403 درس بخوانیم؟
همانطور که گفته شد، روند مطالعه باید سیر منطقی کنکور باشد. اما چگونه و بر چه اساسی باید مطالعه کرد؟ مطالعه باید با محوریت کتاب باشد. با محوریت کتاب درس خواندن یعنی…
مهمترین منبع؛ کتاب درسی
مطالعه بر محوریت کتاب درسی است و این یعنی تمامی مطالب کتاب، خطبهخط توضیحات، پاورقیها، تمارین و هرآن چه که در کتاب درسی است، آموزش داده شود و دبیر مطمئن شود دانشآموز مطالب را درک کرده، در نهایت دانشآموز موظف است، تمامی مطالب را فراگرفته و کار کند. پس از یادگیری کامل مطالب کتاب، دانشآموز باید از آن مطالب تست بزند. درواقع ابتدا تمام کتاب تشریحی یادگرفته میشود و سپس تستهای مرتبط زده میشوند.
یادگیری مطالب اضافه را کنار بگذارید.
برای یادگیری و تمرین مطالب اضافه و فراتر از کتاب درسی زمان نگذارید. بسیاری از دبیران زیست، فیزیک، شیمی و دیگر درسهای رشتههای دیگر، یکسری مباحث را که در کنکورهای سالهای قبل، مثلاً سالهای 95 یا 98 بوده را، همچنان آموزش میدهند و برای آنها زمان میگذارند. درصورتی که سبک و سیاق کنکور در سالهای اخیر عوض شده، تکرار و حضور سوالات این شکل مطالب تقریباً غیرممکن است.
به عنوان مثال، برخی دبیران فیزیک همچنان مبحث چگالی را آموزش میدهند، در صورتیکه سوالات این مبحث، در کنکورهای اخیر دیده نشده است. مباحثی در زیست شناسی است که به نسبت قبل در کنکور سوال نمیآید اما همچنان دبیرانی هستند که این مطالب را آموزش میدهند. اصولاً تفکر برخی دبیران اینگونه است که چون مبحثی بسیار مفید است پس باید آموزش داده شود اما آخرین سوال کنکور آن مطلب برای 10 سال اخیر است. متاسفانه داوطلب نیز از عدم حضور آن دسته از مباحث، اطلاع نداشته و با حجم زیادی از مطالب روبهرو خواهد شد. وظیفه دبیران این است که آنچه را که در کنکور میآید، شناسایی و به دانشآموزان منتقل کنند. حذفیات را آموزش ندهند و برای مطالب مهمتر و با احتمال بیشتر زمان بگذارند.
مطالب باید بدانیم را با حذفیات اشتباه نگیریم!
دانشآموز ما موظف است مطالب حذف شده برای کنکور را بشناسد و زمان را صرف مطالعه آنها نکند. اما مواردی از قبیل بیشتر بدانیم، برای مطالعه بیشتر و مطالبی که در کتاب درسی در ظاهر نوشتار بیشتر ذکر شدهاند که بسیاری از داوطلبین را به شک میاندازد که آن مطالب را مطالعه کند یا خیر؟ اولاً این کلمات تحت عنوان بیشتر بدانیم ذکر شدهاند نه بیشتر ندانیم! پس مطالعه آنها نه تنها ضرری ندارد بلکه مفید است. ثانیاً مسئولین سازمان سنجش خود نیز گفتهاند مطالب برای مطالعه کردن است نه مطالعه نکردن!
اتفاقاً مطالعه این موارد برای کنکور مهم است. اما مطالب حذف شده که اعلام میشود، لزومی ندارد زمان گذاشته و مطالعه داشته باشیم.
نکته مهم...
در زمان مطالعه و درس خواندن هیچ چیز را نگوییم که مهم نیست اتفاقا آنهایی که غیرمهم به نظر میآیند مهم هستند و در واقع غیرمهمه، مهمه و برای طراحان سوالات کنکور و نهایی دارای اهمیت بیشتری هستند و باید به آنها توجه ویژهای کرد.
آیا این الگوی مطالعاتی مناسب تمام دانشآموزان میباشد؟
هدف گذاری مطالعاتی و نوع مطالعه هر داوطلب بسته به شرایط تحصیلی، قوی، متوسط یا ضعیف بودن او متفاوت است و باید براساس خود داوطلب و درجهت مقایسه با خودش از این الگوی مطالعاتی پیروی کند. بسیاری از داوطلبین هستند که ترجیح میدهند همان مطالعه تستی کنکور را ادامه دهند و در کنکور عملکرد بیشتری داشته باشد و دستهای دیگر برعکس، اولویت را به مطالعه به روش تشریحی داده و براساس آن مطالعه میکنند. نقش مشاور تحصیلی داوطلب در این مسئله پررنگ است چرا که او باید با شناختی که از داوطلبین خود دارد، باید هر یک را براساس؛ قوی، متوسط و ضعیف بودن، متفاوت هدایت کند.
دانشآموزان قوی
بسیاری از دانشآموزان قوی از آن دسته داوطلبینی هستند که ترجیح میدهند بیشتر تست بزنند تا تشریحی مطالعه کنند. توصیه ما به داوطلبین قوی، این است که تشریحی نویس باشند؛ دانشآموزان قوی از آن دسته دانشآموزانی هستند که درس را سریع متوجه میشوند و سوالات را میتوانند پاسخ دهند. اما زمانی که در برگه امتحانی میخواهد به سوال پاسخ دهد نمیتواند پاسخ را بنویسد و جملات را کنار یکدیگر بیان کند با اینکه از آن آگاهی دارد. تشریحی نویسی مخصوص دانشآموزان باهوش، زرنگ و درس خوان است که مطلب را یادگرفتهاند و از پاسخ سوالات آگاهی دارند. اما باید بیشتر در جهت پاسخ تشریحی دادن به سوالات، تمرین و تکرار بیشتری داشته باشند.
دانشآموزان ضعیف
دانشآموزان ضعیف، دانشآموزانی هستند که در برخی دروس ضعف دارند و نباید در این دروس وارد معقوله تست زنی شوند. توصیه ما به این دسته از دانشآموزان این است که آنقدر در تشریحی خوانی مطالب تمرین و تکرار کنند و سوالات تشریحی کار کنند تا ضعف تست زنی خود را در تشریحی پاسخ دادن جبران کنند.
برای دروس حذف شده چهقدر زمان بگذاریم؟
دروس حذف شده از کنکور یا همان دروس عمومی را باید بهواسطه تاثیر مستقیم نمرات نهایی جدی گرفت. چون این دروس در کنکور حذف شدهاند تنها مطالعه و پاسخ تشریحی دادن به آنها را باید انجام داد. معلمان دروس عمومی باید این موضوع را درنظر بگیرند که، سوالهای امتحان و روش تدریس در کلاس براساس روشهای تشریحی باشد. روندی را که در سالهای قبل اجرا میکردند را لازم نیست ادامه دهند.
به عنوان مثال، دبیران ادبیاتی را داریم که همچنان براساس کنکور و آزمون تستی تدریس میکنند، امتحان میگیرند و گاهاً نمرات به همان شکل. علت اصلی اجرای این روش، بهدلیل عادت کردن آن دبیر پس از 20 سال تدریس است و الان هم همچنان همانگونه عمل میکنند. این دبیر باید بداند که تنها کتاب، کتاب درسی ادبیات است، آرایههای سال دوازدهم تنها باید تدریس شود، دستور تنها سال دوازدهم، نوع سوال تنها تشریحی است و حاشیههای تستی و نکاتی را که لزومی به دانستن نیست را باید حذف کند. نه انرژی داوطلب را بگیرد و نه زمان او را جهت خواندن مطالب غیرضروری تلف کند.
سوالات تشریحی کم از سوالات تستی ندارند!
با توجه به سخت شدن سوالات آزمونهای تشریحی نهایی، این سوال برای بیشتر داوطلبان پیش میآید که آیا اگر تنها برای امتحانات نهایی مطالعه و تمرین داشته باشم، میتوانم از پس سوالات کنکور برآیم؟ در طراحی سوالات تشریحی، ریزبینی، نکته بینی و توجه به همه مطالب حتی کم اهمیتترین به چشم میخورد. در سوالات امتحان نهایی تاریخ سال 1402 در رشته انسانی، سوالات بیاهمیت طراحی شده بود که میتوانست در آزمون سراسری نیز تست باشد.
روش مطالعه کنکورت را برای نهایی نیز اجرا کن.
نکته مهم و اساسی این است که همانطور که برای مطالعه کنکور تلاش داریم مطلبی را جا نیندازیم تا تست آن را در آزمون سراسری از دست ندهیم، برای امتحانات نهایی نیز نباید تنها به مطالب اصلی و یا سالهای اخیر بسنده کرد. تجربه سال 1402 این نوید را به ما میدهد که همانطور که برای مطالب در کنکور اهمیت قائل هستیم برای نهایی نیز این چنین باشیم. طراحان نهایی از هر جای کتاب درسی میتوانند سوال دهند حتی اگر مهم نباشد. درست مانند امتحانات ادبیات، زیست شناسی، تاریخ و دیگر دروس. شاید به جرات بتوان گفت؛ برخی سوالات طرح شده پیش پا افتاده و غیر مهم بود، حاشیه و پاورقی کتاب سوال بودند که ارزش مطالعه نداشتند. این موضوع نشان میدهد که داوطلب کنکور 1403 برای امتحان نهایی باید توجه لازم به تمامی مطالب را داشته باشد و بر آنها تسلط داشته باشد.
نهایت تلاش دانشآموز، کلید ارتقا سطح قبل خود اوست.
پس از امتحانات نهایی 1402 و آشنایی داوطلبین سالهای بعد با مدل طراحی سوالات نهایی و ارزیابی میزان سخت بودن آنها، علاوه بر کنکور، استرس و اضطراب امتحانات نهایی نیز به آن اضافه شده است. به همین دلیل اولویت اول بسیاری از داوطلبان و خانوادههای آنها، تنها قبولی در امتحانات نهایی است. پرسش این است که آیا تنها قبولی داوطلب میتواند برای قبولی دانشآموز در دانشگاه کافی باشد، یا نه؟ پاسخ این پرسش در ابتدا به سطح دانشآموز بستگی دارد. علاوه بر سطح داوطلب برنامه مطالعاتی که او دارد بر روش عمل او نیز تاثیر گذار خواهد بود.
دانشآموز ضعیف
دانشآموز ضعیف ما ابتدا باید با داشتن یک برنامه مطالعاتی منظم، برای امتحانات نهایی مطالعه کند و باید همه انرژیاش را برای قبولی در امتحانات بگذارد و هر چه این سطح بیشتر باشد، میتواند در کنکور نیز نتیجه مطلوبی براساس سطح خود بگیرد.
دانشآموزان قوی
دانشآموزی که قوی است و سطح بالایی دارد، قطعا باید برای امتحانات نهایی، معدل بالایی کسب کند و نباید امتحانات نهایی را نادیده بگیرد یا آن را کوچک بشمارد و راحت از کنار آن رد شود. امتحانات نهایی مانند سالهای قبل نیست و نیاز به تلاش مستمر برای نتیجه مطلوب دارد. یک داوطلب سطح بالا باید مرز نمره 19 را برای خود درنظر بگیرد و برای کنکور هم عملکرد تستی خود را داشته باشد. دانشآموز قوی چون برای کنکور بیشتر تلاش کرده، راحتتر در راستای موفقیت در کنکور جلو میرود. اما باید مراقب باشد که در امتحانات نهایی معدل بالای 19 خود را از دست ندهد.
شناخت بخشی از اصول برنامه ریزی
برنامه درست و اصولی داوطلب خود به چند قسمت تقسیم میشود.
- برنامه ریزی خود داوطلب
- برنامه و سیستم مدرسه داوطلب
- برنامه تدریس معلم داوطلب
در هر سه برنامه باید هم به تشریحی مطالعه کردن توجه شده باشد و هم به تستی کار کردن. این سه برنامه در کنار یکدیگر، به هم وابسته و تاثیرگذار هستند تا دانشآموز در کنکور و امتحانات نهایی نتیجه بگیرد.
هرچهقدر مشاور یک داوطلب تلاش کند و برنامهریزی برای او انجام دهد، ولی برنامه مدرسه داوطلب و یا معلم او در کارهای تشریحی تمرکز نداشته باشد، احتمال قبولی داوطلب کمتر خواهد شد و مسیر برای داوطلب سختتر خواهد شد.
از زاویه دیگر اگر هر قدر دبیر یک داوطلب برمبنای تست و تشریحی پیش رود اما برنامهریزی و سیستم مدرسه دانشآموز اینگونه نباشد و بر هر دو تمرکز نکند، معلم نیز به نتیجهای برای دانشآموز خود نمیرسد.
هرقدر در این مدار سه برنامه با یکدیگر پیش روند، نتیجه مطلوبتر خواهد بود. اگر دانشآموزی هست که مدرسه و معلمان او، این برنامهریزی تشریحی و تستی خوانی را ندارند، خود داوطلب همراه با مشاورش باید این سیستم تشریحی و تستی جلو ببرد.
علمی شدن روشها به نفع داوطلب است.
در کنار تمامی سختیها و چالشهایی که امتحانات نهایی با خود آوردهاند، یک اتفاق خوب و خوشایند در امتحان نهایی جدید داریم و آن این است که، از روشهای غیرعلمی برخی معلمان از قبیل؛ روش مهندسی معکوس، روشهای پاسخگویی چند ثانیهای و دیگر روشها برچیده شد و حال مشخص است که امتحان نهایی با 50 درصد تاثیر قطعی و مستقیم است، سوالات نکته تستی نیست و مفهومی است. هر داوطلبی که به مفاهیم و ترکیب آنها و خط به خط کتاب درسی تسلط دارد، میتواند چه در آزمون سراسری و چه در امتحانات نهایی موفق باشد. این ناآگاهیها و روشهای غلط نیز نمیتواند پاسخگو باشد.
جمعبندی روش مطالعه کنکور 1403
سردرگمی برخی داوطلبین جهت مطالعه کنکوری (تستی) یا تشریحی برای موفقیت در آزمون سراسری و ورود به دانشگاه از چالشهای داوطلبین کنکور 1403 شده است. اگر داوطلب بداند که با روش درست مطالعه میتواند، میزان مطالعه هر یک از تیپهای تشریحی و تستی را مدیریت کند، هم از استرس او کاسته میشود و هم عملکرد بهتری را در آزمون سراسری خواهد داشت.
پاسخ به سوالات متداول شما
این سوال از ابتدا غلط و پرسش آن نیز اشتباه است. داوطلب با مدیریت مطالعه خود براساس محوریت کتاب ،باید مفهومی مطالعه کردن را بیاموزد.
توصیخ ما به داوطلبین با سطح قوی و بالا این است که، تشریحی نویس باشند تا در امتحانات نهایی نیز موفق عمل کنند.
بهترین، اصلیترین و معتبرترین منبع برای امتحان نهایی که موفقیت شما را تضمین میکند، فقط و فقط کتاب درسی است.
دروس حذف شده همان دروس عمومی هستند که اتفاقاً سهم بیشتر از تاثیر 50 درصد قطعی را به خود اختصاص میدهند، با مطالعه خط به خط کتاب درسی و تمرین و تکرار سوالات تشریحی در پاسخ دادن به آنها تلاش کنید.
طبق نظر و پاسخ مسئول سازمان سنجش، این مطالب با عنوان باید بدانیم بیان شدهاند، نه باید ندانیم، یا بیشتر نخوانیم. مطالعه آنها میتواند برای داوطلبین کنکور مفید باشد.