راهکار مهاجرت رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی [0 تا 100]
پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی رشته‌های همیشه محبوب دانشگاهی هستند که همواره در کانون توجه کنکوری‌ها هم قرار می‌گیرند. تقریباً تمام دانش‌آموزانی که برای کنکور تجربی آماده می‌شوند، خواه ناخواه به تحصیل در این رشته‌ها علاقه دارند و به دلایل مختلف آینده تحصیلی و شغلی خود را در قامت یک پزشک حاذق و یا یک دندان‌پزشک کاربلد تصور میکنند. در این میان چندین سال است که ایده مهاجرت رشته پزشکی و دندانپزشکی و حتی داروسازی بر سر زبان‌ها افتاده است.
تحصیل در رشته پزشکی و یا دندانپزشکی و داروسازی فی نفسه خیلی خوب است. در عین حال هیچ اشکالی بر کسانی نیست که با هدف مهاجرت و ادامه تحصیل و یا جایگاه شغلی در کشوری دیگر برنامه‌ریزی میکنند. اما چالش ماجرا زمانی است که برای رسیدن به چنین هدفی مسیری اشتباه و یا لااقل سخت و طولانی را سپری کنید. تحصیل پزشکی در خارج می‌تواند خیلی ساده‌تر از آن چیزی باشد که فکرش را بکنید، اما نه با فرمولی که حالا بسیاری از دانشجوها و یا پزشکان دنبال میکنند. در این مقاله از گروه یاوران دانش قصد داریم تا به داستان مهاجرت رشته پزشکی وارد شویم و از چالش‌ها و راهکارها و استراتژی هدفمند آن صحبت کنیم.
- بخوانید
چرا پزشکی و دندانپزشکی محبوب هستند؟
واقعیت آن است که عموم دانش‌آموزان و حتی والدین آنها رشته‌های پزشکی را با نگاهی مثبت ارزیابی میکنند. پرستیژ اجتماعی، مقبولیت فرهنگی و جایگاه رده بالای شغلی و البته درآمد قابل توجه و… همگی نکته‌های مثبتی است که از دل رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بیرون می‌آید. اما آیا همه پزشکان جایگاه برتر اجتماعی و یا درآمد فوق‌العاده‌ای دارند؟
رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی محبوب هستند چون به راحتی در دیدرس افراد عادی قرار می‌گیرند. در بیمارستان‌ها، مرکز شهرها و کلینیک‌ها این پزشکان حضور دارند و هر کسی با یک حساب سرانگشتی به دنبال محاسبه درآمد ماهیانه آنها است! اما آیا همه ما جایگاه شغلی و درآمد دیگر رشته‌ها را شفاف رصد می‌کنیم؟ مثلاً تا چه اندازه از جایگاه شغلی و درآمدی یک طراح سایت کاربلد که در کنج اتاق خانه‌اش قراردادهای آنچنانی تنظیم می‌کند، خبر دارید؟ آنچه مسلم است، پزشکی را باید نوک کوه یخی تجسم کنید که بخش بزرگی از آن در زیر آب پنهان مانده است. اما شاید لازم است تا اندکی زیر آب برویم و این کوه یخ را از زاویه‌ای دیگر رصد کرده و با چالش‌ها و دغدغه‌های آن خصوصا برای مهاجرت بیشتر آشنا شویم.
ناگفته‌هایی از رشته‌های پزشکی؛ چرا پزشکان مهاجرت میکنند؟
هدف ما از نگارش این مقاله بررسی چالش های مهاجرت رشته پزشکی است. بارها با دانش آموزانی روبرو هستیم که خیلی ساده استراتژی تمام عیاری از تحصیل در پزشکی و در نهایت مهاجرت و کار در کشورهای آمریکایی و یا اروپایی را تصور میکنند. ایده تحصیل پزشکی در خارج حالا به بحث داغ این روزهای کنکوری تبدیل شده است. اما آیا این دانش‌آموزان از چالش‌های بی‌پایان استراتژی به ظاهر ساده خود خبر دارند؟
بگذارید جای یکی از همین دانش‌آموزان، سفر خود برای طی شدن استراتژی مهاجرت رشته پزشکی را دنبال کنیم. با فرض اینکه دانش‌آموز بسیار توانمندی هستیم و رتبه بالایی در کنکور کسب کرده و با هدف مهاجرت پزشکان وارد دانشگاهی در ایران می‌شویم و قرار است تا انتهای دوره پزشکی را سپری کرده و در نهایت مهاجرت کنیم. اما این دانش‌آموز قاعدتاً با ناگفته‌هایی از استراتژی خود روبرو می‌شود.
دوره تحصیل طولانی و سنگین پزشکی
اولین چالش دوره تحصیل طولانی و بسیار سنگین رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی است. بدون تردید باید این سه رشته را در سطح سخت‌ترین دوره‌های تحصیلی دانشگاهی قرار دهیم که تمام وقت دانشجویان را پر می‌کند.
تحصیل در رشته‌های دیگر دانشگاهی نسبتاً ساده است. مثلاً یک دانشجوی فنی و مهندسی با هفته‌ای سه روز مطالعه هدفمند و ارائه پروژه به راحتی می‌تواند دوره تحصیلی خود را با معدل بالا تمام کند. ولی در رشته‌های پزشکی این‌طور نیست و دانشجویان تقریباً در هر ۶ روز هفته درگیر درس‌های همیشه سخت و جان‌فرسای پزشکی هستند. این در حالی است که دوره تحصیلی آنها حتی در سطح پزشک عمومی بسیار بالاتر از دیگر رشته‌ها سپری خواهد شد.
دوره تحصیل پزشکی تا رسیدن به درآمد چه مقدار است؟
همه می‌دانیم که جایگاه پزشک عمومی حالا در حد یک فرد معمول در جامعه امروز ایران است و درآمد آن نیز چیزی فراتر از یک درآمد کارمندی نیست. لذا هدف‌گذاری پزشکی برای کسب درآمد عالی نمی‌تواند رسیدن تا جایگاه پزشک عمومی باشد. از طرفی مهاجرت رشته پزشکی در سطح پزشکان عمومی عملاً سخت و حتی غیرممکن است. چرا که به راحتی نمی‌توان با مدرک پزشک عمومی در کشوری دیگر پروانه مطب و اجازه طبابت را دریافت کرد. با یک حساب سرانگشتی و رسیدن به درآمد عالی آن‌طور که همه از پزشکان انتظار دارند، لازم است تا حداقل یکی از تخصص‌های این رشته را بگذرانید. به همین سادگی با پروسه طولانی تحصیل ۱۲ و یا 13 ساله روبه‌رو هستید.
طرح و تعهد در رشته‌های پزشکی
اگر هدف شما برای تحصیل در رشته پزشکی ماندن در ایران است و قصد دارید تا به هم وطنان خود خدمت کنید، تحصیل در رشته پزشکی آن‌هم در پروسه طولانی و درس‌های دشوار منطقی و حتی شایسته است. اما اگر با هدف مهاجرت رشته پزشکی برای کنکور و ورود به دانشگاه اقدام می‌کنید، بهتر است از همین حالا در استراتژی خود تجدید نظر کنید.
بسیاری از دانش‌آموزان و حتی والدین آنها از پزشکی انتهای ماجرا یعنی همان پزشکان حاضر در بیمارستان و مطب‌ها را می‌بینند و در این میان از چالش‌ها و پروسه طولانی سپری شده اطلاعی ندارند. طرح و تعهد یکی از همین چالش‌ها است که در پایان تحصیل رشته پزشکی مطرح می‌شود. اگر فکر می‌کنید که پس از اتمام دوره ۷ ساله پزشکی عمومی و یا دوره تحصیل تخصص پزشکی میتوانید مدرک به دست برای مهاجرت پزشکان اقدام کنید، سخت در اشتباه هستید. زیرا تنها با آزادسازی مدارک پزشکی میتوانید پروسه مهاجرت را سپری کنید و برای آزادسازی مدرک نیز باید دوره طولانی طرح و تعهد را در شهرها و روستاهای کوچک سپری کنید.
چه زمانی برای مهاجرت آماده هستید؟
دانش‌آموز مستعد و سخت‌کوش داستان خودمان را در روزهای پس از کنکور تحویل گرفتیم و او را در پروسه‌های طولانی تحصیل ۱۲ و یا 13 ساله تا اخذ مدرک تخصص پزشکی جلو بردیم. بعد با چالش طرح و تعهد دست در گریبان شدیم و حالا بعد از حدود ۲۰ سال میتوانیم بگوییم که پزشک متخصص تازه نفس میدان هستیم؛ اما آیا واقعاً تازه نفس هستید؟
واقعیت آن است که اگر همه چیز عالی پیش برود و از تحصیل تا طرح را بدون وقفه سپری کنید، تازه در سن ۳۸ و 40 سالگی در جایگاه یک پزشک متخصص اما تازه‌کار قرار دارید و این آغاز پروسه طولانی برای تبدیل شدن به پزشک حاذق و مشهور با درآمد عالی است. در عین حال خسته از مسیری کاملاً فرسایشی حالا در سنین میان‌سالی باید برای مهاجرت رشته پزشکی اقدام کنید.
اما آیا صرف این مقدار انرژی ارزش رسیدن به جایگاه پزشک متخصص را دارد؟ واقعاً در جامعه چه درآمدی برای پزشکان پیش بینی شده است که برای رسیدن به آن باید حداقل ۲۰ سال زحمت شبانه‌روزی را سپری کنید؟ مطمئن باشید اگر عاشق پزشکی نباشید، نمی‌توانید این مسیر طولانی را تا انتها قدم به قدم پیش ببرید.
ناگفته هایی از مهاجرت و تحصیل پزشکی در خارج
برخی از دانش‌آموزان استراتژی دیگری را دنبال میکنند. طبق این استراتژی قرار است تا پس از موفقیت در کنکور یکی از رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را انتخاب کرده و پس از پایان دوره عمومی و حتی حین تحصیل دانشگاهی برای مهاجرت رشته پزشکی اقدام کنند. اما در این استراتژی ناگفته‌هایی وجود دارد. در ادامه وارد این ماجرا می‌شویم و چالش‌های آن را عمیق‌تر بررسی خواهیم کرد.
- بخوانید
مدرک پزشکی ایران چه اندازه معتبر است؟
بزرگترین چالش مهاجرت پزشکان اعتبار مدرک دانشگاهی آنها در کشورهای دیگر خصوصاً کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی است. متأسفانه بسیاری به اشتباه این طور فکر میکنند که صرفاً با در دست داشتن مدرک دانشگاهی در هر جای دنیا می‌توانند شغل مرتبط را تدارک ببینند. اما واقعیت این است که سیستم دانشگاهی ایران تنها در داخل مرزهای ایران معتبر است و خارج از آن باید با نظام آموزشی کشور هدف معادلسازی شود. عکس این ماجرا هم صادق است و صرفاً با در دست داشتن مدرک از دانشگاهی خارجی حتی معتبرترین آنها نمی‌توانید به راحتی پروسه شغلی خود در ایران را سروسامان دهید.
آنچه مسلم است، با مدرک پزشکی دانشگاهی ایران نمی‌توانید در کشورهای دیگر خصوصاً کشورهای آمریکایی و اروپایی اپلای (پذیرش) بگیرید. حتی در صورت اپلای شدن در آن کشورها صاحب شغل مرتبط مدرک تحصیلی خود نخواهید شد. امکان اینکه بتوانید پروانه پزشکی کانادا و یا آمریکا و… را برای احداث مطب داشته باشید، بسیار سخت و محدود است. در واقع بدون معادلسازی، مدرک دانشگاهی ایران در خارج از کشور هیچ اعتباری ندارد. اما این معادلسازی چیست؟
پروسه معادلسازی مدرک دانشگاهی چیست؟
همان دانش‌آموز سخت‌کوش خودمان را تجسم کنید که حالا استراتژی خود را بر پایه تحصیل پزشکی در ایران و مهاجرت و ادامه تحصیل در خارج تدارک دیده است. این فرد پس از سال‌ها دشواری مسیر پزشکی، دندانپزشکی و یا داروسازی، مدرک به دست اپلای یکی از کشورهای آمریکایی و یا اروپایی را دریافت می‌کند. بر فرض آنکه فردی بسیار پیگیر است، باید در کشور هدف مدرک خود را با ساختار دانشگاهی آن کشور معادلسازی کند. چرا که آنها مدرک دانشگاهی ایران را قبول ندارند؛ اما می‌پذیرند که احتمالاً جایی در ایران چیزهایی از رشته‌های پزشکی را می‌دانید. به این ترتیب انتظار دارند که آزمون‌هایی را سپری کرده و سطح دانش خود را در علوم پایه اثبات کنید.
پس از طی شدن این آزمون‌ها تازه لازم است که به مانند دانشجوی پزشکی واحدهای دروس عملی دانشگاهی را سپری کنید. به این ترتیب هر یک از پزشکان ایرانی فقط می‌توانند در سطح دروس علوم پایه پذیرش شده و مجدداً برای تحصیل پزشکی در خارج اقدام کنند. این پروسه اگرچه نتیجه بخش است؛ اما زمان و انرژی زیادی را از شما دریافت می‌کند. قاعدتاً از همین حالا متوجه شده‌اید که شاید ارزشش را ندارد تا این اندازه انرژی صرف کنید؟
مهاجرت تحصیلی دندانپزشکی و داروسازی امکانپذیر است؟
ممکن است این طور تصور شود که ماجرای مهاجرت برای رشته‌های محبوب دیگری همچون دندانپزشکی و یا داروسازی ساده‌تر است. اما آیا واقعا این طور است؟
واقعیت آن است که در هر دو رشته دندانپزشکی و داروسازی برای رسیدن به نقطه ایده‌آل یعنی جایگاه شغلی با درآمد خوب همچنان با روند طولانی تحصیل روبرو هستیم که در حدود همان ۱۲ الی ۱۳ سال زمان می‌برد. در عین حال راه‌اندازی یک مطب دندانپزشکی لازمه صرف هزینه بسیار بالایی است و قاعدتاً با سود معمولی این شغل نمی‌توان چنین مطب‌هایی را تأسیس کرد.
ماجرا در داروسازی از این هم پیچیده‌تر است. چرا که مجوز تأسیس داروخانه به سادگی راه‌اندازی یک مطب نیست. حتی پس از تأسیس داروخانه نیز با یک بیزینس معمول تجاری آن‌هم با سودی طبق نرخ تعیین شده دولتی سروکار داریم. حتی اگر قید تأسیس داروخانه را بزنید و بخواهید تا در شرکت‌های داروسازی فعالیت کنید، باز هم با چالش زندگی و حقوق کارمندی روبرو هستید. از طرفی در صورت مهاجرت نیز لازم است تا به مانند پزشکی برای معادل سازی دروس پایه و در نهایت تحصیل واحدهای عملی دانشگاهی اقدام کنید که قطعاً پروسه زمانبری خواهد شد.
- بخوانید
آیا پزشکی ارزش تحصیل دارد؟
پزشکی بهترین رشته دانشگاهی برای کسانی است که عاشق آن هستند. کسی که واقعاً رشته پزشکی را دوست داشته باشد، قطعاً از طولانی بودن مسیر و سختی راه خسته نخواهد شد. برای چنین افرادی تحصیل پزشکی ارزش بسیار بالایی دارد. اما آیا همه کسانی که به دنبال رشته پزشکی هستند، عاشقانه تحصیل در آن را آرزو میکنند؟
بگذارید رو راست باشیم. چرا که خیلی از دانش آموزان کنکوری تحت تأثیر محیط پیرامون خود تحصیل دانشگاهی در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را هدف گرفته‌اند. مثلاً به پرستیژ اجتماعی آنها چه در دوران تحصیل و یا پس از آن فکر میکنند. برخی هم در حساب و کتاب درآمد نجومی برخی از پزشکان قرار دارند و این ماجرا را خیلی پرسود می‌بینند.
مهم این نیست که هدف شما برای تحصیل در پزشکی چیست. مهم این است که با هر هدفی غیر از خود پزشکی در این رشته موفق نخواهید شد. تنها کسانی در رشته پزشکی و پس از ۲۰ سال تحصیل سخت و طی شدن مراحل پیچیده موفق هستند که هدف آنها خود رشته پزشکی باشد. در این میان دانش‌آموزانی که واقعاً پزشکی را دوست دارند و در عین حال به مهاجرت فکر میکنند، چه باید بکنند؟
بهترین استراتژی برای مهاجرت رشته پزشکی چیست؟
همان دانش‌آموز مستعد دم کنکوری خودمان را بار دیگر تصور کنید که علاقه زیادی برای تحصیل در رشته پزشکی دارد و در عین حال به مهاجرت فکر می‌کند. هیچ کجای تصمیم او ایرادی ندارد و منطقی است که هم پزشک شود و هم بخواهد تا در جای دیگری از این دنیا زندگی کند. اما مهم آن است که برای طی شدن این مسیر استراتژی درست و هدفمندی را در پیش بگیرد و زمان را از دست ندهد.
در این مطلب از چالش‌ها و ناگفته‌های رشته پزشکی صحبت کردیم و گویا چه از نظر فرصت کوتاه جوانی تا اعتبار مدرک دانشگاهی ادامه تحصیل پزشکی در ایران و سپس اقدام برای مهاجرت منطقی نیست. اما یک نکته ریزی در این ماجرا وجود دارد و آن این است که میتوانید دروس پایه رشته پزشکی را در دانشگاههای خارج از کشور معادلسازی کنید. همین نکته می‌تواند بهترین استراتژی برای افرادی باشد که هم تحصیل پزشکی و هم مهاجرت از طریق آن را می‌خواهند. اما چگونه این کار امکانپذیر است؟
- بخوانید
از تحصیل علوم پایه در ایران تا تحصیل پزشکی در خارج از کشور
به جای آنکه در ایران پزشک شوید و پروسه سخت آزادسازی مدرک تا مهاجرت و سپس معادلسازی و در نهایت تحصیل مجدد پزشکی را در خارج از ایران تجربه کنید، میتوانید در همین دانشگاههای ایران وارد رشته‌های علوم پایه شوید. سپس از طریق معادلسازی علوم پایه اپلای دانشگاهی در کشوری دیگر را دریافت کرده و تحصیل پزشکی خود در خارج را ادامه دهید.
آنچه مسلم است، مراحل پذیرش پزشکی در کانادا و آمریکا به نسبت ساده‌تر از کشورهای اروپایی است. اما در تمامی دانشگاه‌ها از کشورهای آمریکایی و یا اروپایی امکان معادلسازی مدارک علوم پایه وجود دارد. از طرفی مزیت این روش اخذ مدرک پزشکی در دانشگاهی معتبر است که مورد تأیید طبابت در اکثر کشورهای دنیا قرار می‌گیرد.
اما به هر حال آنچه مسلم است، تحصیل پزشکی در خارج نیز دغدغه‌ها و چالش‌های سنگینی به دنبال دارد. در هر جای دنیا که باشید، تحصیل در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی دشوار است و کسانی که ادامه تحصیل در این رشته‌ها را انتخاب میکنند، قطعاً قدم در مسیری پرچالش گذاشته‌اند و باید عاشقانه پزشکی و تخصص‌های وابسته به آن را دوست داشته باشند.
آیا مدرک پزشکی خارج از ایران داخل کشور اعتبار دارد؟
نظام آموزش عالی پزشکی ایران مستقل از هر کشور دیگر سیاست‌های خاص خودش را دارد و قاعدتاً این‌طور نیست که هر مدرکی از هر دانشگاهی در هر جای دنیا قابلیت پزشکی در ایران داشته باشد. البته سیاست نظام پزشکی ایران سخت‌گیرانه نیست.
افرادی که تحصیل پزشکی در خارج را سپری کرده باشند، در صورت تمایل به بازگشت به ایران لازم است تا تأییدیه سازمان علوم پزشکی کشور را دریافت کنند و یک پروسه اداری که ممکن است زمان‌بر باشد را سپری نمایند.
اما ممکن است مدرک پزشکی برخی از دانشگاههای جهان به عنوان مثال اکثر دانشگاههای ترکیه و یا تاجیکستان و… در کشور تأیید نشوند. در غیر این صورت مدرک عموم دانشگاههای معتبر جهان در ایران تأیید شده است و کافی است پروسه اداری لازم را سپری کنید تا اجازه‌ی طبابت در داخل کشور صادر شود.
- بخوانید
پاسخ به سوالات متداول شما
آیا میتوانیم با مدرک علوم پایه برای تحصیل پزشکی در خارج اقدام کنیم؟
بله، کافی است معادلسازی را در دانشگاههای خارج کشور انجام داده و برای تحصیل پزشکی اقدام کنید.
منظور از طرح پزشکی چیست؟
طرح یک دوره شغلی پس از پایان تحصیل است که زیر نظر نظام پزشکی و برای خدمت تحت نظارت دولت تعریف شده است.
مهاجرت رشته پزشکی بدون گذراندن طرح امکانپذیر است؟
خیر، اما شرایطی پیش بینی شده که میتوانید طرح را بخرید.
مدرک پزشکی دانشگاههای آمریکا و یا کانادا در ایران اعتبار دارد؟
بله، مدرک پزشکی تمامی دانشگاههای آمریکایی و اروپایی در ایران معتبر است و باید تأییدیه اداره نظام پزشکی صادر شود.
