دغدغهها و انتظارات داوطلبان کنکور 1403، بیشتر از هر زمان دیگری برجسته شده است. تغییرات بیشتر در ساختار آزمون، ایجاد تحولات اساسی در موضوعات مورد آزمون و تغییرات در نحوه ارزیابی دانشآموزان، حواشی جدیدتری را درارتباط با این کنکور مطرح کرده است.
چگونه برنامه ریزی تحصیلی کنم؟ اصول برنامه ریزی کنکور
با یک نظرسنجی از داوطلبین کنکور متوجه خواهیم شد که تمامی داوطلبان از یک مشاوره تحصیلی برای برنامهریزی درسی استفاده نمیکنند. عدم حضور مشاور در کنار یک داوطلب کنکور، میتواند به دلایل مختلفی باشد. اما نبود مشاور به معنای عدم برنامهریزی برای کنکور نیست. داوطلبانی که از حضور مشاور بهرهمند نیستند میتوانند با نوشتن یک برنامه توسط خود، برای گرفتن نتیجه در آزمون سراسری تلاش کنند. اما این برنامه باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟ چه اصولی باید در نوشتن یک برنامه تحصیلی رعایت شود؟
در این مقاله، قصد داریم با معرفی روشها و اصول نوشتن برنامه کنکوری، به داوطلبانی که مشاور تحصیلی ندارند، کمک کنیم تا بتوانند یک برنامهریزی صحیح و مطلوب برای خود داشته باشند و از آن در سال کنکور استفاده کنند.
برنامهریزی کنکور؛ یک فرآیند تخصصی
نوشتن برنامه برای کنکور یک کار حساس و تخصصی است. در وهله اول به داوطلبان توصیه میشود که این کار را با کمک یک برنامهریز و مشاور حرفهای انجام دهد. اما اگر به هر دلیلی داوطلب ما به یک مشاور یا برنامهریز دسترسی ندارد . خودش میخواهد برای خودش برنامهریزی انجام دهد یا قصد دارد برنامهای را که توسط مشاورش میگیرد را از لحاظ داشتن چهارچوب و استانداردهای درست کنکوری بررسی کند، اصول اصلی برنامهریزی را برای او مشخص میکنیم تا بتواند از آنها کمک گیرد و برای خودش یک برنامه تنظیم کند تا برنامه خود را مورد ارزیابی قرار دهد.
11 نکته برای برنامهریزی کنکوری
در نظر گرفتن ساعات خواب.
اولین چیزی که در یک برنامه باید درنظر گرفته شود، ساعات خواب است. یعنی یک داوطلب کنکوری باید ساعت بیداری صبح و خواب شب او مشخص باشد.
مشخص بودن بازه مطالعاتی.
بازه مطالعاتی یک داوطلب کنکور از ساعت 5 صبح تا 11 شب است. خارج از این ساعات، بازه مطالعاتی کنکوری نیست. پس باید در این بازه مشخص برنامهریزی داوطلب انجام شود.
زنگ به زنگ بودن بازه مطالعه.
بازه مطالعاتی داوطلب باید زنگ به زنگ یا بسته به بسته باشد. زنگها یا بستههای مطالعه بین 50 تا 70 دقیقه باید درنظر گرفته شود. زنگهای بیشتر از 70 دقیقه و کمتر از 50 دقیقه برای کنکور مطلوب نیست.
داشتن استراحت میان هر زنگ مطالعه.
بین هر زنگ مطالعه باید استراحت درنظر گرفته شود. زمان استراحت باید 10 یا 20 دقیقه باشد.
محدود بودن زنگهای مطالعه.
تعداد زنگهای مطالعاتی در برنامه یک داوطلب کنکوری باید محدود باشد، روزهایی که داوطلب به مدرسه میرود، زمانیکه از مدرسه برمیگردد، حداکثر بین 4 تا 5 زنگ در بعدازظهر به مطالعه بپردازد. روزهایی هم که مدرسه نمیرود یا داوطلبین پشت کنکور باید روزانه بین 7 تا 9 زنگ مطالعه داشته باشند. چون داوطلب باید بهطور مستمر و یک سال مطالعه را داشته باشد، اگر این بازههای مطالعاتی طولانیتر باشند، ممکن است یک تا دو ماه پیش رود اما بیشتر از دو ماه موجب خستگی داوطلب میشود و بازده را پایین میآورد.
آخر هر هفته، استراحت خوب.
پس از مطالعه زیاد در هر روز، پایان هر هفته باید یک بازه زمانی استراحت 3 الی 4 ساعته برای داوطلب درنظر گرفته شود.
فعالیت بدنی و ورزش.
زمانی را باید برای ورزش و فعالیت فیزیک در برنامه قرار داد. ورزش کردن میتواند روزانه و حدود 40 یا 50 دقیقه باشد یا در هفته روزهای بهخصوصی را به آن اختصاص داد. به عنوان مثال؛ 2 یا 3 روز در هفته و ماکزیمم مقدار 1 ساعت فعالیت بدنی انجام شود.
- بخوانید
داشتن تغذیه مناسب و با برنامه.
مصرف غذاهای مناسب و رعایت برنامه غذایی بسیار مهم است. اینکه یک روز صبحانه خورده شود و فردای آن روز صبحانه مصرف نشود، یا مصرف میانوعده دائمی نباشد، نشاندهنده بیبرنامه بودن در مصرف مواد غذایی است. باید از یک برنامه ثابت و منظم تبعیت کرد. پیشبینیهای لازم در برنامه داوطلب نیز لحاظ شود. غذاهای پرحجم و چربی زیاد، طبق نظر کارشناسان تغذیه مناسب نیست.
در یک هفته، تمامی دروس باید مطالعه شوند.
در برنامه مطالعاتی تمامی دروس جهت مطالعه باید وجود داشته باشند. نمیشود درسی را کنار بگذاریم و در یک هفته مطالعه نکرد. مطالعه دروس در یک هفته باید پخش شود. جزئیات بیشتر برای هر روز به شکل زیر خواهد بود:
1- پس از مدرسه
برای این دسته از داوطلبان، بهتر است بعد از مدرسه دو درس را به مطالعه بپردازند. بیشتر از دو درس مطالعه داشتن ضرورتی ندارد.
2- یک روز کامل
در یک روز کامل، سه درس برای مطالعه باید در برنامه مطالعاتی درنظر گرفته شود. قرار بر این نیست که در یک روز کامل 6 درس برای مطالعه انتخاب شوند. انتخاب بیش از 3 درس برای مطالعه بیمعنی خواهد بود.
مطالعه براساس زمان نه حجم.
مطالعه یک داوطلب کنکور باید براساس زمان باشد، مطالعه براساس حجم برای کنکور غلط است. به عنوان مثال؛ داوطلبی که در مطالعهاش، حجم مشخصی را درنظر میگیرد تا در یک زنگ مطالعاتی بخواند و 50 تست هم مشخص میکند، این روند بیمعنی است. کارهایی که داوطلب میخواهد برای مطالعه را انجام دهد باید تعیین کند و از زمانی که برای مطالعه شروع میکند تا پایان فعالیتها باید انجام دهد. حال ممکن است انجام کارها در یک زنگ به اتمام برسد یا در دو زنگ طول بکشد.
- بخوانید
یک درس؛ تا دو زنگ مطالعه
برای یک درس صلاح نیست که بیشتر از دو زنگ زمان بگذارید. در حالتهای استثنایی تا سه زنگ مطالعه مشکلی ندارد اما اصل بر این است که دو زنگ یک درس مطالعه شود، در زنگ سوم درس عوض شود و بعد از زنگ سوم مجدد درس بعدی را مطالعه میکنید. اینگونه باید برای هر درس، برنامهریزی را انجام داد و جلو رفت.
استفاده از یک برنامه راهبردی.
اگر دانشآموزی به هر دلیلی باز هم به مشاور دسترسی ندارد، بهتر است که:
- از برنامه راهبردی یکی از آزمونهای آزمایشی، مثل؛ قلمچی، گزینه دو، سنجش یا هر آزمون آزمایشی دیگری، استفاده کند و براساس آن برنامه مطالعه خودش را تنظیم کند. انتخاب یک برنامه راهبردی برای مطالعه بهتر از مطالعه بدون هیچ برنامه و الگو و همینطور خواندن است.
- اگر داوطلب به برنامه یکی از مشاوران حرفهای کنکور نیز دسترسی دارد، میتواند از آن نیز بهره گیرد.
داوطلب میتواند به یکی از دو روش برنامه مطالعاتی خود را تنظیم کند و جلو رود. اما باز هم توصیه بر این است که دانشآموز در سال کنکور از یک مشاور یا برنامهریز حرفهای کمک بگیرد تا برنامه مشخصی را برای او تنظیم کند و کارهای خواسته شده را از او نیز پس بگیرد و داوطلب به مشاور خود گزارش کارهایش را نیز بدهد.
عمل کردن بر این مبنا به داوطلب کمک بسیار زیادی خواهد کرد و داوطلب میتواند نتیجه خیلی بهتری را برای خودش به ارمغان آورد.
راهنمایی جزئیتر برای برنامهریزی داوطلبان کنکور
جزئیاتی که در ادامه خواهیم گفت جزئیتر بوده و برای داوطلبینی که مشاور ندارند بسیار کارآمد خواهد بود. اگر یک داوطلب رشته تجربی را درنظر بگیریم، برنامهریزی روزانه او در را یک هفته بررسی خواهیم کرد.
روز شنبه: روز شنبه، دو زنگ برای درس فیزیک اختصاص میدهد و دو زنگ دیگر برای زیست شناسی، یک زنگ هم برای درس ادبیات و در کل 5 زنگ را بعد از مدرسه میخواهد مطالعه داشته باشد.
روز یکشنبه: بعدازظهر، پس از مدرسه، دو زنگ برای درس ریاضی، دو زنگ برای شیمی و یک زنگ برای درس عربی
دوشنبه و سهشنبه: همین برنامه میتواند برای روزهای دوشنبه و سهشنبه تکرار شود، با این تفاوت که دو درس عمومی را تغییر میدهد و دروس دینی و زبان را جایگزین میکند.
آخر هفته: برای دو روز آخر هفته، پنجشنبه و جمعه، در هر روز 6 یا 7 زنگ مطالعاتی درنظر گرفته و در هر روز، دو درس اختصاصی که یکی از دروس 4 زنگ داشته باشد و دیگری 2 زنگ و یک درس عمومی اضافه شود، مجموعاً 7 زنگ اختصاص مییابد.
با اجرای این زمانبندی، یک هفته داوطلب با مطالعه تمامی دروس و جا نینداختن هیچ درسی پیش خواهد رفت
- بخوانید
کارهایی که داوطلب برای مطالعه باید انجام دهد:
- اول از همه مباحثی که دبیر در همان روز درس داده را مطالعه میکند
- پس از مطالعه سریع شروع به تست زدن میکند. (نکته مهم در تستزنی؛ هر کتاب تستی را که پیش رو میگذارید، ابتدا تستهای فرد را زده و بعد از اینکه تمام شد اگر که فرصت داشتید تست زوج را بزنید یا اگر تعداد تستها خیلی زیاد بود، تستهای مضرب 3 آن را بزنید، سپس 3 به اضافه یک و بعد از آن 3 به اضافه دو را انجام دهید.)
این روندی خواهد بود که داوطلبی که مشاور ندارد میتواند در حالت نرمال برای مطالعه تنظیم و استفاده کند.
توصیه آخر به داوطلبانی که مشاور حرفهای ندارند
دانشآموزی که واقعاً نمیتواند از حضور یک مشاور بهره گیرد، میتواند به شکل حضوری یا غیر حضوری، در یک هفته یا دو هفته، از یک مشاور و برنامهریز کمک بگیرد و یک برنامه اولیه را از مشاور دریافت کند تا با چهارچوب اصلی برنامهریزی آشنا شود، دو هفته که با برنامه مشاور جلو رفت در ادامه مسیر، با توجه به شناخت اصول برنامه ریزی، برای خود برنامهریزی کند.
نکته مهم: برنامهریزی تحصیلی کاری تخصصی است و توسط مشاور تحصیلی صورت میگیرد و کاملا شخصی سازی شده است و با توجه به شرایط خاص داوطلب صورت میگیرد همچنین نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد.
نباید فکر کرد که با دانستن کلیات و اصول ابتدایی آن میتوان به بهترین نتیجه رسید بلکه برنامه تحصیلی با در نظر گرفتن کلیات ،جزئیات و تفاوتها است که میتواند بهترین بازده را بدهد پس توصیه اولیه ما به همه داوطلبان عزیز استفاده از یک مشاور مجرب برای برنامهریزی است و این مقاله برای افرادی است که در سراسر کشور بنا به هر دلیلی نمیتوانند از داشتن مشاور بهره ببرند.
جمع بندی
اینها آخرین توصیهها و راهکارهایی است برای داوطلبان کنکوری که مشاور نداشته و تصمیم دارند خودشان برای فرآیند تحصیلی خود برنامهریزی کنند و بتوانند یک برنامه خوب و براساس چهارچوب را برای خود داشته باشند.
- بخوانید
برای هر درس چه میزان زمانی باید مطالعه داشته باشیم؟
درنظر گرفتن ساعات مشخص متفاوت است. اما به طور کلی برای هر درسی که میخواهید در هر زنگ مطالعه بخوانید، زمانی بین 50 الی 70 دقیقه درنظر داشته باشید. زمان شما نباید کمتر از 50 دقیقه و بیشتر از 70 دقیقه باشد.
داوطلبانی که مشاور ندارند، بر چه اساس چه الگویی دروس را مطالعه کنند؟
برای این دسته از داوطلبان توصیه میکنیم که از برنامههای راهبردی کمک بگیرند و براساس آن پیش روند. برنامههای راهبردی آزمونهای آزمایشی میتوانند ادامه مسیر را برای مطالعه به آنها نشان دهند.
روزهایی که مدرسه میرویم، چند ساعت را به مطالعه بپردازیم؟
4 یا 5 زنگ مطالعه بین 50 تا 70 دقیقه برای دو درس در روزهایی که مدرسه میروید کافی است و بیشتر از این زمان توصیه نمیشود.
آیا مطالعه یک فصل از هر درس در یک زنگ کافی است؟
مطالعه باید براساس زمان باشد نه حجم، مطالعه بر مبنای حجم معنا ندارد و کاملاً غلط است.
چه مقدار ورزش در روز باید در برنامهریزی قرار داشته باشد؟
ورزش کردن میتواند روزانه و حدود 40 یا 50 دقیقه باشد یا در هفته روزهای بهخصوصی را به آن اختصاص داد. به عنوان مثال؛ 2 یا 3 روز در هفته و ماکزیمم مقدار 1 ساعت فعالیت بدنی بهتر است انجام شود.
